Trải qua lịch sử rực rỡ, Rioja đã nổi tiếng với những chai rượu vang xuất sắc, đặc biệt với giống nho bản địa Tempranillo. Với địa hình đa dạng, khí hậu lý tưởng và thiên nhiên tươi đẹp, Rioja đã tạo nên những hương vị độc đáo và chất lượng hàng đầu của nền rượu vang Tây Ban Nha. Hãy cùng QKAWine khám phá những điều thú vị về vùng làm rượu vang Rioja trứ danh trong bài viết này.
Nội dung chính
Lịch sử vinh quang của Rioja
Rioja, được đặt tên theo con sông Oja, nằm ở phía Bắc của Tây Ban Nha, có một lịch sử làm vang lâu đời, từ thời La Mã đến ngày nay. Các khám phá khảo cổ đã tìm thấy dấu vết của rượu vang trong các bình gốm nung từ năm 200 TCN. Năm 1933, Rioja là khu vực đầu tiên ở Tây Ban Nha được xếp hạng DO, và vào năm 1991, nó đã đạt cấp độ DOCa cao quý nhất.
Nằm bên dòng sông Ebro dịu dàng và dãy núi Cantabrian ở phía Bắc và Tây, Rioja được che chắn khỏi gió lạnh từ biển Đại Tây Dương, tạo điều kiện thời tiết ấm áp và khô ráo hơn so với các vùng lân cận. Vùng này có ba tiểu khu với độ cao khác nhau:
- Rioja Alta: Phía Tây, nơi có đất sét giàu sắt và ít đá vôi hơn, tạo ra rượu vang tinh tế và axit cân bằng.
- Rioja Alavesa: Gần vùng Alta, thuộc tỉnh Basque, có địa hình và khí hậu tương tự như vùng Alta, nhưng có nhiều đá vôi hơn, mang lại hương vị rượu axit.
- Rioja Baja (Rioja Oriental): Phía Đông, với khí hậu ấm hơn, chịu ảnh hưởng của khí hậu Địa Trung Hải, tạo ra rượu vang đầy đặn và rõ ràng hơn.
Những giống nho nổi tiếng của Rioja
Từ năm 1925, Rioja đã ủ quyền cho 7 giống nho truyền thống bởi Hội Đồng Điều Tiết của DOCa:
- Giống nho làm vang đỏ: Tempranillo, Mazuelo, Graciano, Garnacha (Grenache).
- Giống nho làm vang trắng: Macabeo (Viura), Malvasia, Grenache blanc.
Năm 2007, Hội đồng đã mở cửa cho một số giống nho khác như nho đỏ Maturana, nho trắng Maturana blanca, Tempranillo blanco và Turruntés. Ngoài ra, còn có các giống nho quốc tế như Chardonnay, Sauvignon Blanc và Verdejo. Điều này cho phép các nhà sản xuất linh hoạt hơn trong việc pha trộn rượu.
Giống nho Tempranillo – Biểu tượng của Rioja
Rioja nổi tiếng với giống nho Tempranillo, người mang đến hương thơm độc đáo cho rượu vang đỏ của vùng này. Tempranillo thật sự là biểu tượng của Rioja, với khả năng thích nghi tốt với khí hậu Đại Tây Dương, lục địa và Địa Trung Hải. Thậm chí sau khi trải qua cuộc chiến với dịch bệnh “phylloxera”, chất lượng của rượu vang Rioja đã được cải thiện đáng kể và nó đã trở thành một trong những khu vực sản xuất rượu vang hàng đầu của Tây Ban Nha.
Phong cách độc đáo của rượu vang Rioja
Rượu vang đỏ của Rioja được coi là một trong những loại rượu ngon nhất thế giới, đặc biệt nhờ quá trình ủ trong thùng gỗ sồi. Việc sử dụng thùng gỗ sồi Pháp đã tạo ra hương vị vani đặc trưng, giúp rượu Rioja nổi tiếng toàn cầu. Mặc dù có những nhà sản xuất chọn hướng đi hiện đại hơn bằng việc sử dụng ít thùng gỗ sồi hơn, sự kết hợp giữa thùng gỗ sồi Pháp và ván gỗ sồi Mỹ đã tạo ra nhiều hương vị độc đáo.
Ở Tây Ban Nha, các nhà sản xuất rượu vang thường được gọi là “bodegas”. Trước đây, một số bodegas nuôi dưỡng rượu vang đỏ của họ trong 15–20 năm trước khi xuất xưởng. Hiện nay, hầu hết các bodegas tập trung vào sản xuất các loại rượu sẵn sàng để uống, thường ủ từ 4–8 năm trước khi xuất xưởng. Tuy nhiên, vẫn còn một số người theo truyền thống và để rượu ủ lâu hơn. Bodega điển hình sở hữu từ 10.000 đến 40.000 thùng gỗ sồi.
Bodegas Muga – Thương hiệu rượu vang chất lượng từ Rioja
Năm 1932, Isaac Muga và Aurora Caño thành lập Bodegas Muga, doanh nghiệp sản xuất rượu vang, tại tiểu vùng Rioja Alta (Tây Ban Nha). Họ kết hợp truyền thống làm rượu vang Tây Ban Nha với công nghệ tiên tiến, tạo ra những chai rượu vang chất lượng cao được đánh giá cao bởi các chuyên gia và những người yêu rượu vang.
Từ đời này sang đời khác, đội ngũ tại Bodegas Muga luôn tôn trọng từng chi tiết, từ vườn nho đến thùng gỗ sồi, để tạo ra những chai rượu vang chất lượng nhất, chứa đựng tâm hồn của Rioja.
Các loại rượu vang Rioja và các cấp độ chất lượng
Để đạt được các cấp độ khác nhau tại Rioja, rượu vang phải trải qua quá trình ủ trong thùng gỗ sồi có dung tích 225 lít từ 1 đến 3 năm và tiếp tục chín trong chai từ 6 tháng đến 6 năm. Các cấp độ chất lượng vang Rioja chính, bao gồm:
- Jovan (hoặc Rioja DOCa): Là loại rượu trẻ, không cần thời gian ủ tối thiểu mang hương vị đặc trung của giống nho Tempranillo.
- Crianza: Rượu vang đỏ loại này phải được ủ ít nhất 24 tháng, trong đó có 12 tháng trong thùng gỗ sồi. Vang trắng tối thiểu 6 tháng trong thùng gỗ sồi.
- Reserva: Vang đỏ được ủ ít nhất 36 tháng, trong đó có 12 tháng trong thùng gỗ sồi. Vang trắng ủ 24 tháng, tối thiểu 6 tháng trong thùng gỗ sồi.
- Gran Reserva: Vang đỏ phải được ủ ít nhất 60 tháng, trong đó có 24 tháng trong thùng gỗ sồi. Vang trắng ủ 24 tháng trong thùng gỗ sồi và 24 tháng trong chai.
Năm 2018, Hội đồng Điều tiết đã thay đổi quy tắc phân loại để tập trung nhiều hơn vào vị trí cụ thể của vườn nho và chất lượng của rượu vang, tạo ra hệ thống phân loại mới tương tự như Burgundy.
Cách thưởng thức rượu vang Rioja
Trước khi thưởng thức rượu vang Rioja, bạn nên để rượu lưu thông không khí ngoài nhiệt độ phòng từ 30-45 phút. Điều này giúp rượu trở nên mềm mịn hơn và tạo nên hương vị tốt nhất. Nhiệt độ phục vụ lý tưởng cho rượu đỏ là 16-18°C, rượu trắng từ 8-12°C và rượu hồng là 5-8°C.
Khi kết hợp với đồ ăn, bạn nên lựa chọn món ăn phù hợp với từng loại rượu. Ví dụ, rượu đỏ sẽ hòa quyện tốt với mỳ Ý, thịt đỏ và bò nướng, trong khi rượu trắng thích hợp hơn với hải sản và cá tươi. Rượu hồng có thể dùng để làm món khai vị hoặc kết thúc bữa ăn với các món súp và bánh ngọt.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin về vùng làm rượu vang Rioja và hướng dẫn này, bạn sẽ có trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời với những chai rượu vang Rioja thượng hạng.
Xem thêm:
