Sake đã tồn tại và được yêu thích từ lâu đời, phát triển xuyên suốt cùng chiều dài lịch sử của đất nước Nhật Bản. Chìa khóa làm nên sự khác biệt của rượu Sake Nhật chính là nằm ở một thành phần quan trọng – gạo làm rượu Sake. Được trồng đặc biệt để nấu Sake, gạo làm rượu Sake khác với loại gạo ăn thường được dùng trong bữa ăn hàng ngày. Trong bài viết này, QKAWine sẽ đưa bạn khám phá sự phức tạp của các loại gạo Sake khác nhau và cách phân biệt chúng với các loại gạo ăn được thông qua các dấu hiệu trực quan, đặc điểm hạt và đặc tính nấu.
Nội dung chính
Phân biệt gạo Sake và gạo ăn như thế nào? Có gì khác nhau?
Với sự đa dạng với khoảng 100 loại gạo được trồng ở khắp Nhật Bản, các tiêu chuẩn được sử dụng để lựa chọn loại gạo sản xuất rượu Sake đều rất chính xác và khắt khe. Những đặc tính khác biệt giữa gạo Sake và gạo chúng ta tiêu thụ hàng ngày là:
- Giống lúa: Sự khác biệt dễ nhận thấy đầu tiên nằm ở tầm vóc của cây lúa. Cây lúa Sake cao hơn cây lúa bình thường khoảng 25%, có quá trình trồng trọt và thu hoạch khó khăn cũng như chuyên biệt hơn, cần được chăm sóc đặc biệt và tỉ mỉ.
- Hình dáng hạt gạo: Ngoài chênh lệch về chiều cao cây, hình dáng bên ngoài của hạt gạo cũng có những điểm khác biệt quan trọng. Hạt gạo Sake có kích thước lớn hơn và trọng lượng tương đối nặng hơn so với hạt gạo thông thường. Hương vị của gạo Sake cũng ngon hơn và hạn chế về số lượng nên không được nấu dùng bữa.
- Thành phần dinh dưỡng: Gạo Sake có hàm lượng tinh bột cao hơn, lượng chất béo thấp và hàm lượng protein giảm so với gạo thường. Phần lõi của hạt gạo đóng vai trò là tập trung các chất dinh dưỡng thiết yếu của hạt.
Trong sản xuất rượu Sake, chất béo và protein cản trở quá trình lên men và chủ yếu được tìm thấy ở các lớp bên ngoài của hạt gạo. Do đó, các lớp bên ngoài phải được mài bỏ, để lại phần lõi. Mức độ xay xát gạo, được gọi là tỷ lệ mài gạo, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và độ tinh khiết của rượu Sake thu được. Tỷ lệ mài gạo cao hơn mang lại rượu Sake ngon và tinh tế hơn.
Gạo để nấu rượu Sake có gì đặc biệt?
Loại gạo được sử dụng để làm rượu Sake sở hữu những đặc tính vượt trội khiến nó khác biệt với gạo thông thường, cả về hình thức lẫn chất lượng. Gạo Sake được trồng trọt tỉ mỉ, đòi hỏi kỹ thuật canh tác tiên tiến và được đánh bóng kỹ lưỡng – ảnh hưởng lớn đến hương vị của rượu Sake.
Được trồng chủ yếu ở các khu vực phía Tây Nhật Bản như Hyogo, Okama, Hiroshima và Fukuoka, loại gạo dùng làm rượu Sake được lựa chọn và trồng trọt cẩn thận để đảm bảo chất lượng cao cấp. Ngoài kích thước, trọng lượng và hàm lượng dinh dưỡng, còn có các tiêu chí khác đánh giá chất lượng hạt gạo gồm khả năng hút nước, độ mềm …
Những tiến bộ về khoa học và công nghệ đã thúc đẩy sự phát triển của nhiều giống lúa lai khác nhau để sản xuất rượu Sake, trong đó được đánh giá cao nhất là Yamada Nishiki, Gohyakumangoku, Omachi, Miyama Nishiki, Sakanishiki và Koshiibuki, mỗi dòng đều sở hữu những đặc điểm riêng biệt tạo nên những dòng rượu Sake với các đặc tính và hương vị khác nhau.
10 Loại gạo làm rượu Sake
Hãy cùng QKAWine đi sâu vào 10 loại gạo làm rượu Sake khác nhau, mỗi loại thể hiện những phẩm chất độc đáo và góp phần tạo nên hương vị đa dạng có trong rượu Sake. Việc lựa chọn và trồng trọt cẩn thận những giống lúa này thể hiện sự khéo léo và chuyên môn cần thiết để tạo ra thế giới Sake đa dạng và phong phú.
Gạo Omachi
Gạo Omachi là một trong những loại gạo làm rượu Sake lâu đời và truyền thống nhất ở Nhật Bản. Nó có một lịch sử phong phú có niên đại từ cuối thế kỷ 19. Nổi tiếng với hương vị đặc biệt, gạo Omachi sản xuất ra rượu Sake có hương vị đậm đà và phức tạp.
Loại rượu này được biết đến với độ axit cao và hương thơm mạnh mẽ. Hạt gạo Omachi tương đối lớn và có bề ngoài giống phấn trắng. Kết cấu độc đáo này giúp gạo hút nước hiệu quả, góp phần vào quá trình sản xuất Sake.
Gạo Gohyaku Mangoku
Gạo Gohyaku Mangoku là sự lựa chọn phổ biến của các nhà sản xuất rượu Sake do tính linh hoạt và khả năng thích ứng của nó. Giống gạo được công nhận vào đầu thế kỷ 20 và từ đó được trồng rộng rãi trên khắp nước Nhật.
Hạt gạo Gohyaku Mangoku nhỏ và tròn hơn, có màu trắng ngọc trai. Loại gạo này mang lại hương vị trong và giòn cho rượu Sake, thường được đặc trưng bởi vị ngọt nhẹ và hương trái cây tinh tế. Gạo Gohyaku Mangoku được đánh giá cao nhờ độ axit cân bằng và mùi thơm nhẹ nhàng.
Gạo Yamada Nishiki
Được coi là “vua gạo Sake”, Yamada Nishiki được tôn sùng vì chất lượng vượt trội và được coi là đỉnh cao của nghề ủ gạo Sake. Giống gạo này có nguồn gốc từ thế kỷ 20 và được đánh giá cao nhờ đặc tính ủ rượu vượt trội.
Hạt gạo Yamada Nishiki to, đầy đặn và có bề ngoài trong mờ. Gạo có hàm lượng tinh bột cao và hàm lượng protein thấp, góp phần tạo nên độ mịn và sang trọng của rượu Sake. Rượu Sake làm từ gạo Yamada Nishiki thường có hương vị tinh tế và sự cân bằng hoàn hảo giữa vị ngọt và độ chua.
Gạo Hattan Nishiki
Gạo Hattan Nishiki là loại gạo tương đối mới để sản xuất các loại rượu Sake. Nó được trồng vào cuối thế kỷ 20 và nhanh chóng được các nhà sản xuất lựa chọn vì những đặc điểm độc đáo.
Hạt gạo Hattan Nishiki có kích thước trung bình và có màu hơi vàng. Giống lúa này được biết đến với khả năng kháng bệnh cao, khiến nó trở thành sự lựa chọn linh hoạt và đáng tin cậy để sản xuất rượu Sake. Rượu Sake làm từ gạo Hattan Nishiki có hương vị trong và giòn với vị ngọt nhẹ và hương thơm nhẹ nhàng.
Gạo Miyama Nishiki
Gạo Miyama Nishiki là giống gạo Sake được đánh giá cao với lịch sử phong phú. Có nguồn gốc từ cuối thế kỷ 19, gạo có đặc tính hoàn toàn phù hợp với quy trình sản xuất bia đặc biệt.
Hạt gạo Miyama Nishiki có kích thước trung bình và có độ bóng mượt đặc trưng. Giống gạo này được ưa chuộng nhờ khả năng hút nước tốt, tạo nên loại rượu Sake cân bằng và mịn màng với hương vị umami đậm đà. Rượu Sake làm từ gạo Miyama Nishiki thường được mô tả là có hương thơm thanh nhã, tinh tế và sự cân bằng hài hòa giữa vị ngọt và độ chua.
Kame no O
Gạo Kame no O được đánh giá cao nhờ chất lượng vượt trội và hương vị đặc trưng. Được trồng chủ yếu ở vùng Niigata của Nhật Bản, giống lúa này đã nổi tiếng chuyên sản xuất rượu Sake với hương vị đậm đà và êm dịu.
Hạt gạo Kame no O có kích thước vừa phải và có bề ngoài bóng. Trong gạo có hàm lượng tinh bột cao, góp phần tạo nên kết cấu mịn và mượt cho rượu Sake thành phẩm. Sake làm từ gạo Kame no O thường có hương hoa tinh tế, vị ngọt dịu và độ axit cân bằng đọng lại trong miệng.
Gạo Oseto
Gạo Oseto là loại gạo Sake khác cũng được đánh giá cao, có nguồn gốc từ vùng Kyoto của Nhật Bản. Khả năng hấp thụ nước tốt khiến gạo Oseto trở thành sự lựa chọn tuyệt vời để sản xuất rượu Sake. Hạt gạo Oseto nhỏ, tròn và có bề ngoài trong mờ.
Rượu Sake làm từ giống gạo này thường có đặc điểm là vị giòn và trong, với hương thơm tinh tế của trái cây và hoa. Gạo Oseto mang lại vị chua cho rượu Sake, bổ sung thêm yếu tố tươi mát và sống động cho hương vị tổng thể.
Gạo Tamazakae
Gạo Tamazakae là sự lựa chọn phổ biến của những người nấu rượu Sake do tính linh hoạt và khả năng thích ứng. Nó chủ yếu được trồng ở vùng Tohoku của Nhật Bản. Hạt gạo Tamazakae có kích thước trung bình và có màu hơi vàng. Giống gạo này sở hữu những đặc điểm phù hợp với nhiều kỹ thuật sản xuất bia khác nhau, cho phép các nhà sản xuất rượu tạo ra rượu Sake với hương vị đa dạng.
Rượu Sake làm từ gạo Tamazakae thường được yêu thích bởi hương vị tròn trịa và hài hòa, với sự cân bằng dễ chịu giữa vị ngọt và vị chua. Nó mang lại cảm giác êm dịu trong miệng và hương thơm tinh tế.
Gạo Dewa San San
Gạo Dewa San San, được đặt theo tên vùng Dewa ở Nhật Bản, là giống gạo Sake được ưa chuộng, được biết đến với chất lượng tốt và khả năng sản xuất rượu Sake chất lượng cao. Hạt gạo Dewa San San tròn trịa, có vẻ ngoài như ngọc trai. Giống gạo này được đặc trưng bởi hàm lượng tinh bột cao và hàm lượng protein thấp, tạo nên loại rượu Sake mịn và tinh tế.
Rượu Sake làm từ gạo Dewa San San thường tỏa ra mùi thơm tinh tế và trang nhã, với hương vị nhẹ nhàng từ trái cây thoang thoảng đến vị kem. Nó mang lại trải nghiệm uống cân bằng và nhiều sắc thái, được những người sành rượu Sake đánh giá cao vì sự tinh tế.
Akita Sake Komachi
Gạo Akita Sake Komachi, đến từ vùng Akita của Nhật Bản, là giống lúa được đánh giá cao được lai tạo đặc biệt để sản xuất rượu Sake. Hạt gạo Akita Sake Komachi có kích thước trung bình và có màu trắng ngọc trai. Giống gạo này được biết đến với khả năng hấp thụ nước cao và chất lượng ủ rượu đặc biệt.
Rượu Sake làm từ gạo Akita Sake Komachi nổi tiếng với hương vị trong và giòn, vị ngọt được cân bằng bởi độ axit tinh tế. Nó thường có hương thơm và kết thúc mịn màng, dễ chịu để lại ấn tượng lâu dài.
Loại gạo nào làm rượu Sake ngon nhất?
Trong số các loại gạo làm rượu Sake ngon nhất hiện có, gạo Yamada Nishiki được đánh giá là “vua của các loại gạo Sake”. Gạo nổi tiếng với đặc tính ủ rượu đặc biệt và được nhiều nhà sản xuất rượu Sake ưa chuộng vì khả năng sản xuất rượu Sake chất lượng hàng đầu.
Gạo Yamada Nishiki có đặc điểm là hạt to, tròn trịa với hàm lượng tinh bột cao và hàm lượng protein thấp. Những đặc điểm độc đáo này góp phần tạo nên độ mịn, độ phức tạp và độ sâu của hương vị trong rượu Sake làm từ loại gạo này.
Mua gạo Sake ở đâu?
Nếu muốn nấu rượu Sake của riêng mình hoặc chỉ đơn giản là muốn trải nghiệm hương vị của gạo Sake thì có nhiều điểm đến để bạn có thể mua gạo Sake chất lượng cao như là các cửa hàng tạp hóa Nhật Bản hoặc chợ châu Á tại địa phương hoặc các nhà bán lẻ trực tuyến chuyên về nguyên liệu Nhật Bản. Nếu muốn mua gạo Sake trực tiếp, bạn cũng có thể cân nhắc liên hệ với các nhà máy sản xuất rượu Sake hoặc nhà bán buôn
Dù chọn điểm mua nào cũng cần phải đảm bảo chất lượng và tính chính hãng của gạo Sake bạn mua. Nên chọn người bán có uy tín, đọc đánh giá của khách hàng và nếu có thể, hãy chọn các giống lúa hữu cơ hoặc có nguồn gốc từ địa phương.
Gạo nấu rượu Sake dùng để nấu ăn được không?
Mặc dù gạo Sake chủ yếu được trồng để nấu rượu Sake nhưng gạo hoàn toàn có thể được sử dụng trong nấu ăn. Mỗi loại phù hợp với các món ăn cụ thể, tùy thuộc vào hương vị và đặc tính khi nấu của chúng.
Một cách phổ biến để sử dụng gạo Sake trong nấu ăn là làm các món dẻo như cơm, sushi hoặc cháo. Gạo Sake cũng có thể được sử dụng trong các món tráng miệng làm từ gạo như bánh pudding gạo hoặc mochi hoặc trong món risotto, món thịt hầm hoặc thay thế cho các loại ngũ cốc khác trong nhiều công thức nấu ăn khác nhau.
Xem thêm:
- Hướng dẫn đọc thông số trên nhãn chai rượu Sake chuẩn nhất
- Văn hóa rượu Sake Nhật Bản: Nét đẹp từ xứ sở mặt trời mọc
- Rượu Sake nấu ăn có gì khác với rượu Sake để uống?
Lời kết
Sự khác biệt giữa gạo làm rượu Sake và gạo ăn được là kiến thức rất quan trọng đối với những ai đánh giá cao nghệ thuật nấu rượu Sake hoặc muốn mở rộng kiến thức về loại đồ uống này của Nhật Bản. Trong suốt bài viết hướng dẫn, QKAWine đã đề cập đến mười loại gạo Sake khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm riêng góp phần tạo nên nhiều hương vị đa dạng có trong rượu Sake. Thông qua các dấu hiệu trực quan, đặc điểm hạt và đặc tính nấu, bạn đã có thể trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để xác định các loại gạo được sử dụng trong loại rượu Sake yêu thích.
