Rượu vang là thức uống được yêu thích bởi hàng triệu người trên thế giới. Người đam mê rượu vang không chỉ cần nắm rõ cách thưởng thức hương vị và mùi thơm của rượu mà còn phải chú trọng đến những chi tiết phức tạp góp phần tạo nên trải nghiệm uống vang. Trong đó có nút chai, một bộ phận nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản và ủ rượu. Bạn đã bao giờ thắc mắc nút chai rượu vang làm bằng gì và loại nút nào là loại nút được yêu thích nhất không? Trong bài viết này, hãy cùng QKAWine khám phá các đặc tính của nút chai, quy trình sản xuất và tác động của nó đến chất lượng rượu vang.
Nội dung chính
Nút chai rượu vang làm bằng gì?
Những nút chai rượu vang phổ biến nhất trên thị trường hiện nay là nút bần, nút vặn và nắp tổng hợp. Mỗi loại này được làm từ các vật liệu khác nhau với những đặc điểm riêng là gỗ sồi, nhôm lót nhựa hoặc các chất tổng hợp,…
Việc lựa chọn chất liệu nắp chai rượu thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như là loại rượu, sở thích của nhà sản xuất rượu và nhu cầu thị trường.
Nút chai rượu vang tạo ra một lớp đệm an toàn và kín khí, bảo quản chất lượng và đặc tính của rượu trong chai, góp phần vào quá trình lão hóa và phát triển hương vị phức tạp trong một số loại vang.
Các loại nút chai rượu vang phổ biến
Nút chai rượu vang có một vai trò to lớn trong việc duy trì chất lượng, hương vị và khả năng lão hóa của rượu vang. Dưới đây là 3 loại phổ biến nhất hiện nay:
Nút bần – Loại phổ biến nhất
Đi đầu trong số các lựa chọn đóng nắp chai rượu vang, hẳn bạn đã từng nghe qua nút bần – một loại nút chai có chất liệu được chế tác từ vỏ cây sồi. Loại vật liệu tự nhiên này có tính bền vững cao, chịu được thách thức của thời gian và đã bảo quản rượu vang trong nhiều thế kỷ.
Trên thực tế, nút bần vẫn là loại nút phổ biến nhất, sử dụng cho rất nhiều chai rượu được phát hành ngày nay.
- Ưu điểm: Nút bần có tuổi thọ cao lên tới 300 năm. Vật liệu bền vững. nhẹ, không thấm nước và có độ đàn hồi tốt. Tính nén tốt, ngăn không khí lọt vào và bảo vệ tính toàn vẹn của rượu. Nút chai có thể tái tạo 100%, thân thiện với môi trường.
- Nhược điểm: Qua một khoảng thời gian, nút có thể vỡ vụn, để lại cặn bẩn trong chai. Để tránh điều này, bạn có thể sử dụng decanter để lọc phần cặn còn lại.
Nắp vặn – Loại nắp hiện đại
Khi ngành công nghiệp rượu vang đón nhận quá trình hiện đại hóa, nắp vặn đã trở thành một giải pháp thay thế tuyệt vời cho nút bần truyền thống. Nắp này thường làm bằng nhôm với lớp lót bằng nhựa nhưng vẫn đảm bảo kín khí.
Nắp vặn có thao tác đơn giản, được ưa chuộng bởi những người tiêu dùng ưu tiên tính đơn giản, linh hoạt.
- Về ưu điểm: Nắp vặn tiện lợi, giúp việc đóng mở chai dễ dàng, nhanh chóng. Nó cũng loại bỏ nguy cơ bị bẩn nút chai, một vấn đề thường gặp ở nút bần tự nhiên. Ngoài ra, nắp vặn còn tiết kiệm chi phí và có thời hạn sử dụng lâu hơn so với nút truyền thống.
- Nhược điểm: Một số người cho rằng nắp vặn làm mất đi tính thẩm mỹ truyền thống của rượu và hạn chế trong khâu bảo quản rượu bền lâu và có tuổi thọ thấp hơn nút bần.
Nút chai tổng hợp
Được làm từ nhựa polyetylen, nút chai tổng hợp (Synthetic Cork) là giải pháp thay thế khác cho cả nút bần tự nhiên và nắp vặn. Những nút chai cải tiến này được thiết kế để mô phỏng các đặc tính của nút bần tự nhiên, chẳng hạn như tính linh hoạt và tính thấm.
- Ưu điểm: Có độ bền cao, có khả năng chống hư hỏng và không bị vỡ vụn như nút bần tự nhiên. Chúng có giá cả phải chăng và không bị biến dạng.
- Nhược điểm: Nút chai tổng hợp phân hủy chậm hơn và khó lấy ra khỏi chai. Trong một số trường hợp, chúng có thể tạo ra mùi khó chịu cho rượu, ảnh hưởng đến trải nghiệm uống rượu vang.
Loại nút nào đặc trưng cho rượu vang?
Nút bần tự nhiên có sức hấp dẫn mạnh mẽ với nguồn gốc lịch sử lâu đời và mang lại tính nghi thức nhất định cho trải nghiệm uống rượu, chính là chi tiết đặc trưng cho rượu vang. Nút này làm từ gỗ cây bần, dùng bịt kín miệng chai rượu một cách hiệu quả.
Ở một số dòng rượu vang sủi, nút bần tự nhiên được thiết kế kèm theo dây chằng nút chai. Dây này thường được làm bằng nhôm hoặc kim loại và ngoài tính thẩm mỹ còn giúp cố định nút chai, giữ cho lớp sủi bên trong được đẹp và hài hòa.
Ngày nay đã có nhiều loại nắp chai được sử dụng trong ngành công nghiệp rượu vang nhưng nút bần tự nhiên vẫn là lựa chọn điển hình và mang tính biểu tượng nhất. Tính nghi thức, khả năng bảo quản và nâng cao chất lượng rượu vang khiến nó trở thành một phần không thể thiếu trong trải nghiệm uống rượu.
Vì sao nút bần là loại nút đặc trưng cho rượu vang?
Trong nhiều thế kỷ, những người đam mê rượu vang đã tôn vinh và coi nút bần là sự lựa chọn cổ điển và truyền thống để đóng chai. Nhưng tại sao nút bần lại là nút chai điển hình cho rượu vang? Có một vài lí do đã làm cho nó nổi bật giữa các lựa chọn khác:
- Nút bần toát lên vẻ sang trọng và tinh tế, bổ sung hoàn hảo cho bản chất của rượu vang. Có từ lâu đời, nút bần đã in sâu vào nền văn hóa rượu vang, đại diện cho tay nghề thủ công lâu đời.
- Nút bần có khả năng bảo quản và ủ rượu theo thời gian rất tốt. Nút chai tạo ra môi trường thoáng khí bên trong chai, cho phép trao đổi oxy chậm và có kiểm soát – đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển hương vị của rượu,
- Bản chất xốp của nút chai tạo ra tạo ra môi trường tối ưu, không để rượu tiếp xúc với không khí quá mức dẫn đến hư hỏng.
- Tạo nên cảm giác hấp dẫn trong trải nghiệm rượu vang. Âm thanh pop đặc biệt đi kèm với việc mở nút chai gợi lên tính chất kỉ niệm và ăn mừng; trở thành một phần trong nghi thức uống.
Lịch sử về nút bần rượu vang
Hy Lạp cổ đại, khoảng năm 1.500 trước Công nguyên, là điểm khởi nguồn cho lịch sử của nút bần. Các hồ sơ khảo cổ học tiết lộ rằng người Phoenician đã biết dùng nút bần.
Họ sử dụng vật liệu này để tạo ra những chiếc lọ bằng đất nung sử dụng để lưu trữ và vận chuyển rượu vang. Thời gian trôi qua, nút bần ngày càng nổi bật, dần thay thế các vật liệu nguyên thủy trước đây như vải, đất sét và da trong lĩnh vực bảo quản rượu.
Đến thời Trung cổ, thay vì dựa vào nút chai, các nhà sản xuất rượu đã chuyển sang sử dụng thùng gỗ để đựng rượu. Vì vậy, nút chai không còn được ưa chuộng và bị lãng quên. Phải đến đầu thế kỷ 17, chai rượu làm bằng thủy tinh xuất hiện, tạo ra một cuộc cách mạng trong việc bảo quản và vận chuyển rượu.
Ban đầu, nút thủy tinh được chế tạo nhưng đặt ra quá nhiều thách thức: chi phí sản xuất cao, kỹ thuật sản xuất phức tạp, thường làm vỡ chai rượu bị vỡ khi cố gắng mở hoặc đóng nút; gây ra thất thoát tài chính mà mất rượu.
Việc chế tạo nút thủy tinh đặt ra nhiều thách thức, khiến cho nút bần được sử dụng rộng rãi trở lại. Kể từ đó, nút bần vẫn là người bạn đồng hành kiên định với rượu vang và chuyên dụng đến ngày nay.
Nút bần được sản xuất như thế nào?
Sản xuất nút bần chai rượu vang là một quá trình tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo léo và chính xác. Hãy cùng QKAWine khám phá ba giai đoạn chính biến vỏ cây sồi thô thành sản phẩm nút bần đóng chai các loại rượu vang, cụ thể:
Thu hoạch vỏ cây sồi
Giai đoạn đầu tiên trong quá trình sản xuất nút chai bắt đầu bằng việc thu hoạch vỏ cây sồi. Nhằm lựa chọn những cây sồi ít nhất 25 tuổi đời, người nông dân sẽ bắt tay vào một quy trình chọn lựa cẩn thận kéo dài từ tháng 5 đến cuối tháng 8.
Khung thời gian này đảm bảo rằng cây sồi đã đạt đến độ tuổi thích hợp để chiết vỏ đồng thời cho phép chúng có đủ thời gian để tái tạo vỏ mới trước vụ thu hoạch tiếp theo. Để thu hoạch vỏ cây, người thợ phải bóc vỏ cây hết sức nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương phần thân cây bên trong. Quá trình cần đảm bảo rằng cây sồi vẫn khỏe mạnh và có thể tiếp tục phát triển.
Làm sạch và khử trùng
Sau khi vỏ cây đã được thu hoạch, nó sẽ chuyển sang giai đoạn thứ hai, làm sạch và khử trùng. Các miếng vỏ cây được đặt trong một thùng thép chứa đầy nước sôi và dung dịch có tác dụng tiêu diệt nấm mốc hoặc vi khuẩn hiệu quả.
Quá trình khử trùng này không chỉ đảm bảo điều kiện vệ sinh mà còn làm mềm các tấm gỗ, giúp chúng dẻo và dễ tạo hình hơn ở bước tiếp theo. Sau giai đoạn này sẽ thực hiện các biện pháp kiểm soát chất lượng và tấm gỗ nào không đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt sẽ được nghiền nát và tái sử dụng để tạo ra nút chai với chi phí thấp hơn.
Tạo hình cho nút bần
Giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất nút chai là tạo hình nút. Những người thợ lành nghề sẽ lấy một miếng gỗ lớn và khéo léo tạo hình thành hình dạng quen thuộc của chiếc nút bần. Kỹ thuật này là minh chứng cho độ khéo léo và chuyên môn được truyền qua nhiều thế hệ.
Sản phẩm hoàn thiện, được gọi là “Nút bần tự nhiên”, sau đó phải trải qua một đợt khử trùng khác trước khi đưa ra thị trường. Ngoài ra, để đảm bảo tính nhất quán và chính xác, nút chai được phân loại tỉ mỉ bằng cách sử dụng các máy cụ thể để xác định và phân loại dựa trên chất lượng của chúng.
Nút bần ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng rượu vang?
Tác động của nút bần đối với chất lượng rượu vang đi đôi với ưu điểm và nhược điểm nhất định của nó. Các nhà sản xuất rượu cũng như người tiêu dùng phải xem xét cẩn thận những yếu tố này trong hành trình sản xuất và lựa chọn chai vang hoàn hảo.
Ưu điểm
Hơn 80% thể tích của nút bần bao gồm các phế nang chứa đầy không khí, giống như một tổ ong mỏng. Cấu trúc độc đáo này mang lại cho độ đàn hồi và khả năng nén đặc biệt đồng thời khiến nút bần không thấm nước, ngăn không cho rượu vang thoát ra ngoài.
Sử dụng nút chai tự nhiên cho một lượng oxy nhỏ đi vào rượu. Dòng oxy này phá vỡ sulfur dioxide (SO2), hợp chất thêm vào để giảm quá trình oxy hóa. Điều này đặc biệt có lợi cho các loại rượu vang cũ, hỗ trợ phát triển các hương vị phức tạp, nâng cao cấu trúc của rượu và làm mềm tannin.
Nhược điểm
Nút chai dễ bị nhiễm mùi bần do hợp chất hóa học TCA, ảnh hưởng đến hầu hết các vật liệu làm từ gỗ. Khi nút chai rượu bị nhiễm TCA, rượu có mùi khó chịu giống mùi bìa cứng ướt. TCA đã ảnh hưởng đến khoảng 1-5% sản lượng rượu vang trên thế giới, trở thành mối lo ngại đối với cả nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Tùy thuộc vào chất lượng và thương hiệu, giá của một chiếc nút bần có thể gấp ba lần giá của một chiếc nút chai khác. Sự khác biệt về chi phí này có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá bán cuối cùng của rượu.
Xem thêm:
- Decanter là gì? Cách sử dụng và vệ sinh Decanter
- Tại sao phải lắc ly rượu vang khi uống?
- Ăn hải sản uống rượu vang gì giúp gia tăng hương vị?
Lời kết
Nút chai rượu vang là một chi tiết quan trọng không thể thiếu trong ngành sản xuất rượu vang, đặc biệt là nút bần. Trong bài viết này, QKAWine đã giải đáp thắc mắc của quý độc giả về nút chai rượu vang làm bằng gì và đi sâu vào phân tích lý do nút bần được đặc biệt ưa chuộng. Hiểu được thành phần và đặc điểm của nút chai rượu vang sẽ giúp người dùng hiểu được những khía cạnh mới trong bảo quản và thưởng thức chai vang yêu thích của mình.
