Từ xa xưa, rượu vang luôn là một thức uống được yêu thích vì sự tinh hoa của nó. Không chỉ cuốn hút thực khách bởi hương vị thượng hạng, những bí ẩn xung quanh dòng rượu này cũng là câu chuyện hay ho nhận lại sự quan tâm của thực khách. Trong đó, vấn đề mà nhiều người tò mò liên quan tới vòng đời của một chai rượu vang, vì ủ càng lâu, thành phẩm càng quý. Hãy cùng QKAWine tìm hiểu bài viết sau đây để giải đáp thắc mắc các bí ẩn liên quan tới vòng đời của rượu vang.
Nội dung chính
1. Tìm hiểu về vòng đời của rượu vang
Vòng đời của rượu vang là khoảng thời gian bắt đầu từ giai đoạn ươm mầm nho, trải qua sự thu hoạch thủ công, rồi tới quá trình lên men, ủ rượu và bảo quản rồi đóng chai. Từng bước bắt đầu nhằm đưa ra thành phẩm hảo hạng tới tay thực khách.
Ngoài ra, khi nắm bắt được vòng đời của vang, khách hàng cũng hiểu được thời điểm “chín” của rượu. Điều này giúp thực khách dễ dàng thưởng thức, nhâm nhi thức uống với hương vị trọn vẹn nhất. Thông thường, rượu vang sẽ được in ấn đầy đủ thông tin vào nhãn chai, bao bì. Ngoài ra, một số chai còn có nhãn phụ, ghi thêm thời hạn dùng tốt nhất.
Không chỉ vậy, chất lượng đóng gói bao bì của rượu cũng quyết định sản phẩm nào thích hợp dùng ngay, sản phẩm nào nên lưu trữ thêm thời gian. Ví dụ cho các chai không ghi năm thu hoạch, gọi là non-vintage, đựng trong hộp carton là thức uống nên thưởng thức ngay. Các dòng vang này không nên giữ quá 5 năm để tránh gây ảnh hưởng mùi vị.
2. Giai đoạn ươm mầm nho
Một chai rượu vang bắt đầu vòng đời từ khi nho được gieo trồng. Giai đoạn đầu tiên cực kỳ quan trọng, bởi thời điểm này có ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng của thức uống:
2.1. Giống nho
Nông dân gieo trồng cần chọn lựa giống nho phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng bởi đây là nền tảng quyết định tới hương vị vang. Mỗi giống nho riêng, đều đưa ra hương vị, màu sắc, lượng axit và tannin khác nhau. Điều này tạo ra sự đa dạng, phong phú cho thế giới vang.
Hiện nay, những dòng nho thường được dùng để tạo ra các chai vang tuyệt hạng là: Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Syrah, Grenache, Sauvignon Blanc,..
2.2. Khí hậu
Khí hậu là điều kiện để nho phát triển tốt đẹp. Mỗi giống nho yêu cầu nét thời tiết khác biệt để dễ dàng lớn lên và cho ra thành phẩm thơm ngọt.
Ví dụ cho vấn đề này là nho Cabernet Sauvignon thích khí hậu ấm áp, khô ráo của California (Mỹ), Bordeaux (Pháp). Còn Chardonnay thì chọn phát triển tại nơi mát mẻ như Burgundy (Pháp), New Zealand,…
2.3. Thổ nhưỡng
Từ khi nho phát triển tại các khu vườn có đất đai thổ nhưỡng rộng lớn, vòng đời của rượu vang ở đó mà bắt đầu. Với chất lượng đất đai, hàm lượng dinh dưỡng cùng khoáng chất góp vai trò cần thiết trong việc nuôi vang tạo ra hương vị trọn vẹn, thơm ngon.
2.4. Chăm sóc
Với những nhân viên chăm sóc, làm vườn có kỹ thuật chuyên nghiệp, tỉ mỉ đã góp phần tạo ra nguyên liệu vang hảo hạng. Bởi vậy, giai đoạn chăm sóc nho cực kỳ cần thiết và được chọn lọc tỉ mỉ từng chút một.
3. Giai đoạn thu hoạch nho
Sau khi ươm mầm nho, giai đoạn tiếp theo góp mặt trong vòng đời của rượu vang là thu hoạch nho. Tại đây, nho được thu hoạch khi đã đạt độ chín, có sự cân bằng giữa lượng đường, axit, tannin.
Thu hoạch nho là quá trình được thực hiện một cách tỉ mỉ, cẩn thận. Giai đoạn này thường được nhân viên bắt đầu bằng tay theo cách thủ công truyền thống, dễ dàng giữ được nguyên vẹn chất lượng của nho.
4. Giai đoạn lên men
Bước tiếp theo nằm trong vòng đời của rượu vang là giai đoạn lên men. Đây là bước tiến xuất phát từ nước ép nho nguyên chất. Thành phẩm sẽ được ép từ máy hiện đại để giữ trọn vẹn sự tinh túy của từng quả nho ngọt ngào độc đáo.
Tiếp theo, từng thùng chứa bằng thép không gỉ, thùng gỗ sồi Pháp có sự góp mặt của chủng nấm men đặc biệt là nơi để lưu giữ nước ép nho. Quá trình này diễn ra trong thời gian nhất định để tạo ra nồng độ cồn riêng, đưa tới hương vị đặc trưng cho từng sản phẩm.
5. Giai đoạn ủ rượu
Giai đoạn tiếp theo mà vòng đời của rượu vang diễn ra là ủ rượu. Các sản phẩm được nghỉ ngơi trong thùng gỗ sồi, để vị trí đặc trưng này tạo ra hương vị tinh tế, phức hợp từ socola, vani tới tuyết tùng, đinh hương. Tùy vào từng nhà sản xuất hay sản phẩm vang, thời gian ủ có thể kéo dài từ vài tháng tới vài năm, hay thậm chí là cả thập kỷ.
Một số dòng nho như Cabernet Sauvignon, Merlot hay Syrah hoặc các loại vang đỏ khác đòi hỏi thời điểm ủ ít nhất 2-3 năm. Những chai vang quý khác có thể ủ tới hơn 10 năm có lẻ, khiến giá trị của chúng tăng cao. Thành phẩm cuối cùng là thức uống nồng nàn, hương vị tinh tế được hòa quyện hoàn chỉnh giữa gia vị, khoáng chất,..
Ví dụ điển hình cho những chai vang thượng hạng, giá trị cao là các sản phẩm tới từ Bordeaux, hoặc Burgundy của Pháp.
6. Giai đoạn bảo quản & đóng chai
Tiếp theo, trước khi ra mắt thị trường, vang được trải qua quá trình bảo quản và đóng chai. Tại đây, sản phẩm bắt đầu được lọc cẩn thận, loại bỏ cặn bã và đóng chai, dán nhãn. Trên nhãn chai ghi đầy đủ thông tin về giống nho, nhà sản xuất, nồng độ cồn, năm sản xuất,..
Để bảo quản vang một cách trọn vẹn, nên giữ nhiệt độ cần thiết dành cho từng dòng rượu là:
- Rượu vang đỏ: Dao động từ 12-16ºC.
- Rượu vang trắng: Rơi vào 7-12ºC.
- Rượu vang sủi tăm: Khoảng lý tưởng là 5-10ºC.
Độ ẩm thích hợp cho việc gìn giữ chất lượng vang là 60-70%. Những nhà sản xuất khuyên rằng nên bảo quản vang nơi tối, thoáng mát, tránh được ánh nắng mặt trời tiếp xúc trực tiếp vào sản phẩm và không nên nhận về các rung động mạnh.
7. Vì sao rượu vang có thể hỏng?
Rượu vang là sản phẩm có thể chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi môi trường và cách bảo quản ở mỗi nơi khác nhau. Những lý do chính khiến rượu vang bị hỏng bao gồm:
- Oxy hóa: Diễn ra nếu không khí xâm nhập vào chai, rượu sẽ bị oxy hóa, làm mất đi hương vị đặc trưng. Từ đó, thức uống bị chua nặng nề và không thể tiếp tục sử dụng.
- Nhiệt độ cao: Nếu giữ gìn và lưu trữ rượu vượt qua 25º, cấu trúc rượu sẽ thay đổi và làm hỏng rượu.
- Nhiễm nút chai: Đây là hiện tượng có tên là “cork taint”. Quá trình này xảy ra do nắp chai bị vi khuẩn xâm nhập, gây ra nhiễm khuẩn khiến rượu có mùi mốc. Nhiễm nút chai khiến thức uống mất đi hương vị nguyên bản.
- Quá thời gian lý tưởng: Nếu bảo quản đúng cách, rượu vang có thể thay đổi chất lượng do vượt quá thời gian lý tưởng.
Vòng đời của rượu vang có kéo dài từ vài tháng, vài năm hoặc vài chục năm. Tùy thuộc vào từng nhà sản xuất, từng dòng sản phẩm và mục đích sử dụng mà khoảng thời gian này có thể thay đổi khác nhau. Nếu nắm bắt được hành trình này, thực khách sẽ cảm thấy trân trọng giá trị vang, lựa chọn được sản phẩm phù hợp với sở thích, nhu cầu cá nhân.
