Từ lâu đời, rượu vang đã được các nước trên thế giới sử dụng và trở thành một loại đồ uống được yêu thích rộng rãi cùng với một lịch sử phong phú kéo dài hàng nghìn năm. Loại rượu này đã góp phần quan trọng trong định hình các nền văn hóa và gắn kết mọi người lại với nhau. Trong bài viết này, hãy cùng QKAWine đi sâu vào tìm hiểu về văn hóa rượu vang và khám phá loại rượu trường tồn cùng thời gian này.
Xem thêm: Chất Tannin trong rượu vang là gì? Tannin có tác dụng gì?
Nội dung chính
Nguồn gốc và lịch sử của văn hoá rượu vang
Văn hóa rượu vang đã có chiều dài lịch sử kéo dài hàng nghìn năm, cùng với sự phát triển của nông nghiệp, ẩm thực và nền văn minh nhân loại. Các bằng chứng khảo cổ về sự xuất hiện của rượu vang đã có niên đại từ 5000 năm và 4000 trước Công nguyên, về trồng nho thuần hóa khoảng thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên ở Ai Cập.
Rượu vang sản xuất sớm nhất có niên đại khoảng năm 6500 năm. Các nền văn minh cổ đại như người La Mã, Hy Lạp và Phoenicia đã đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá văn hóa vang và thiết lập ý nghĩa văn hóa và tôn giáo của nho trong các nghi lễ cổ khác nhau. Vang còn gắn liền với Công giáo, đặc biệt là trong các lễ kỷ niệm.
Pháp đã sản xuất nên nhiều loại vang chất lượng và có uy tín cao nhất trên thế giới. Ngày nay, rượu vang tiếp tục phát triển với văn hóa rượu mở rộng trên toàn cầu.
Khám phá văn hoá rượu vang qua các thời kỳ
Rượu vang có một tấm thảm văn hóa rực rỡ được thêu dệt qua từng thời kỳ khác nhau. Mỗi giai đoạn thể hiện một vai trò riêng biệt của vang trong xã hội loài người:
Văn hoá rượu vang trong tôn giáo của người La Mã
Người La Mã được biết đến với truyền thống sản xuất và tiêu thụ rượu vang, coi đây là một phần không thể thiếu trong văn hóa tôn giáo của họ. Trong thần thoại, Bacchus được tôn sùng là thần rượu vang, theo niềm tin của người La Mã, đã ban cho kiến thức về vang cho Icarius, nhà sản xuất rượu đầu tiên của La Mã.
Trong xã hội La Mã cổ đại, rượu vang được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo và dùng để ăn mừng và tôn thờ vị thần rượu. Văn hóa của rượu vang La Mã, đan xen với niềm tin tôn giáo làm nổi bật tầm quan trọng của rượu vang – kết nối giữa người phàm với cõi thần thánh.
Văn hoá sử dụng rượu vang từ cổ đại
Ở các nền văn minh trước, nguồn nước uống sạch vẫn còn hiếm, con người dễ uống phải nước nhiễm khuẩn và gây bệnh. Tính kháng khuẩn tự nhiên khiến rượu vang trở thành một biện pháp lọc nước thay thế để sinh tồn.
Người ta cũng uống rượu vang tại các cuộc tụ họp ăn mừng khác nhau và các nghi lễ tôn giáo nhằm xây dựng nên mối quan hệ cộng đồng bền chặt và thúc đẩy văn hóa.
Văn hoá rượu vang trong xã hội hiện đại
Văn hóa rượu vang trong xã hội hiện đại tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đóng một vai trò quan trọng trong động lực thúc đẩy văn hóa, nghệ thuật và ẩm thực. Mở rộng sản xuất và tiêu thụ rượu vang trên thế giới với các khu vực sản xuất mới nổi lên tạo nên sự đa dạng về hương vị và phong cách rượu.
Nhu cầu tăng, người tiêu dùng ngày càng sành điệu và quan tâm về về nguồn gốc cũng như tay nghề chất lượng cao của các loại rượu vang mà họ lựa chọn. Nhiều vườn nho và nhà máy rượu hoạt động thân thiện với môi trường và có trách nhiệm với xã hội.
Rượu vang tiếp tục là biểu tượng tiêu biểu của tôn giáo, các phong tục và nghi lễ truyền thống, củng cố bản sắc văn hóa và gắn kết mọi người lại với nhau và cũng là động lực kinh tế quan trọng ở nhiều khu vực trên toàn thế giới.
Văn hoá rượu vang trong thế kỷ 21
Trong thế kỷ 21, rượu vang đã trải qua những biến đổi để thích ứng với bối cảnh xã hội đang thay đổi chóng mặt. Mỹ đã đi đầu cấm sản xuất, buôn bán và vận chuyển rượu vào đầu thế kỷ 20 cùng Canada và Anh. Lệnh cấm sau đó đã bị hủy bỏ với Tu chính án thứ 21, với 10 tiểu bang vẫn cấm bán rượu.
Đến thế kỉ 21, rượu vang đã trở thành một biểu tượng văn hóa phổ biến, ở văn hóa châu Âu, vang thường thưởng thức suốt cả ngày trong các bữa ăn, còn hầu hết người Mỹ lại chỉ uống vang vào cuối tuần hoặc những dịp đặc biệt.
Văn hóa vang trong thế kỷ 21 đã phát triển mạnh mẽ, đề cao và chú trọng vào trải nghiệm uống thư giãn và là thú vui của cuộc sống. Lịch sử của rượu vang đã trải qua một chặng đường dài để trở thành một phần không thể thiếu trong nền văn minh nhân loại hôm nay.
Nét đẹp trong văn hoá rượu vang tại Việt Nam như thế nào?
Bất chấp những rào cản địa lý, rượu vang đã tìm đến dải đất Việt Nam và trở thành loại rượu cao cấp được yêu thích trong tiệc tùng. Rượu vang được giới thiệu và gia nhập vào thị trường nước ta, đã thu hút được sự chú ý và đánh giá cao ngay khi xuất hiện.
Người Việt nhanh chóng nhận ra giá trị và nét độc đáo của thú vui thưởng thức rượu vang. Cách thưởng thức rượu vang của người Việt Nam đặc biệt chú trọng vào kết hợp các giác quan, thu hút thị giác, khứu giác và vị giác.
Từ rất lâu trước khi rượu vang được nhập khẩu, rượu truyền thống Việt Nam được coi là quốc hồn quốc túy, đã ăn sâu vào truyền thống của người Việt. Cùng với mức giá đắt tiền, rượu vang thường không phổ biến và không đi sâu vào tầng lớp bình dân.
Văn hóa trong việc sử dụng và thưởng thức rượu vang
Sử dụng và thưởng thức rượu vang đúng cách sẽ thể hiện lòng tôn trọng đối với văn hóa rượu và giữ cho hương vị vang được nguyên vẹn.
Mở rượu đúng cách
Mở rượu đúng cách là một khía cạnh thiết yếu của văn hóa vang, đảm bảo giữ được hương vị và tính thẩm mỹ. Những người đam mê vang thường dùng các dụng cụ khui chuyên dụng giúp giảm tác động ngoại cảnh đến chất lượng của rượu.
Quá trình mở một chai vang bao gồm một số bước như sau:
- Cắt lớp vỏ bên ngoài nút chai, cách miệng chai khoảng 5mm; lau nhẹ miệng chai và nút chai bằng khăn khô.
- Dùng dụng cụ khui rượu chuyên dụng để mở chai theo chuyển động chiều kim đồng hồ, xoắn cho đến vòng quay cuối cùng, kéo từ từ nút bần lên trên.
- Sau khi mở chai, nên để một ít thời gian để rượu thở, bung tỏa trọn vẹn hương vị và đặc tính vốn có của nó.
Chọn ly rượu thích hợp
Để uống rượu vang ngon cần chọn ly uống rượu phù hợp. Những người sành rượu luôn tuân thủ quy tắc “bất thành văn” này để trải nghiệm đủ các sắc thái hương vị và mùi thơm mà mỗi loại rượu mang lại.
Kích thước và hình dạng của ly rượu tác động sâu sắc đến chất lượng rượu.
- Đối với rượu vang đỏ: Ly có chân cao, thân ngắn và miệng tròn thường được ưa chuộng; giúp tăng tính thẩm mỹ, tập trung hương thơm của rượu ở vành ly, mang lại trải nghiệm mạnh mẽ và hấp dẫn hơn.
- Rượu vang trắng: Thường được phục vụ trong những chiếc ly dài và mảnh để tạo nên sự trang nhã phù hợp với đặc tính tinh tế và còn giúp hương thơm được phân tán đều hơn.
- Các loại rượu vang sủi: Thường được thưởng thức trong ly thiết kế cao và hẹp giúp duy trì đặc tính sủi bọt của rượu vang, nâng cao trải nghiệm uống vang thú vị hơn.
Nghệ thuật rót rượu
Nghệ thuật rót rượu phản ánh văn hóa và cách thưởng thức từng loại vang. Đó là một loại hình nghệ thuật kết hợp kiến thức, kỹ năng và bày tỏ lòng tôn kính đối với văn hóa rượu vang.
Khi rót vang cần phải rót rượu thật đều tay, để rượu không chảy dọc theo thành chai. Giữ chặt chai, duy trì một lượng rượu rót đều đặn và trang nhã. Khi rót rượu vang đỏ hoặc trắng, nên rót đầy khoảng 2/3 ly, chừa không gian để rượu thở và khi xoay rượu trong ly để lan tỏa nhẹ nhàng các mùi hương đặc trưng của vang mà không lo bị tràn rượu.
Thưởng thức đúng cách
Thưởng thức rượu vang chầm chậm từ một cái nhấp môi tinh tế để cảm nhận qua hương vị ngọt ngào từ chất nho. Nên dành một khoảng thời gian để nhấp và đánh giá trọn vẹn hương vị thơm ngon của rượu vang. Khi dành thời gian để thưởng thức một ly rượu vang sẽ mang lại cho bạn cảm giác thư thái và yên bình trong một thế giới vội vã.
Khi thưởng thức, có thể cụng ly nhẹ để làm tăng thêm sự phấn khích khi thưởng thức rượu vang, như một cách ăn mừng cho khoảnh khắc họp mặt và là cầu nối giữa các cá nhân cùng thưởng thức một ly rượu vang tuyệt hảo.
Cảm nhận toàn bộ hương mùi vị
Nếu muốn cảm nhận trọn vẹn hương vị của rượu vang, hãy kết hợp tất cả các giác quan. Bắt đầu là thị giác – mắt để đánh giá màu sắc và độ đặc của rượu vang. Lắc nhẹ ly rượu để lan tỏa hương và ngửi rượu, cảm nhận mùi thơm đặc trưng của giống nho làm rượu vang và thời gian ủ rượu mang lại.
Để rượu “thở” khoảng 15-30 phút để khí SO2 thoát ra ngoài. Khi nếm rượu cần chú trọng đến độ đậm, ngọt, chua, chát có trong loại vang đó. Nhâm nhi rượu từ tốn để cảm nhận đầy đủ hương vị và kết cấu.
Lời kết
Văn hóa rượu vang là cả một hành trình dài được vẽ nên bằng lịch sử, truyền thống và nghệ thuật làm rượu vang. Mỗi loại vang là một câu chuyện về thổ nhưỡng, khí hậu và bàn tay chế tác rượu phát triển theo thời gian. Với những thông tin tổng quan và QKAWine đem lại về hành trình phát triển của rượu vang và cách thưởng thức đúng điệu, hãy trải nghiệm ngay để thế giới rượu đầy mê hoặc sẽ đưa bạn đến những mỹ vị nhân gian.
