Rượu Cognac là gì? Hương vị, đặc điểm và phân loại Cognac

Rượu Cognac là một trong những thương hiệu rượu nổi tiếng nhận được rất nhiều sự yêu thích từ những người có niềm đam mê về rượu trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Vậy rượu Cognac là gì, hãy cùng QKAWine tìm hiểu toàn bộ về rượu Cognac qua bài viết dưới đây.

Rượu Cognac là gì?

Rượu Cognac là một dòng rượu mạnh được sản xuất thông quá trình chưng cất hai lần từ rượu vang trắng. Cognac thuộc dòng rượu mạnh Brandy được đem ủ lên men từ các loại hoa quả tươi và có nồng độ cồn tối thiểu khoảng 40% ALC.

Để được gắn mác rượu Cognac, những chai rượu phải được sản xuất tại Cognac, được chưng cất và ủ rượu theo phương pháp nấu rượu của khu vực này. Do đó, tất cả những chai Cognac đều được xem là rượu Brandy nhưng không phải chai Brandy nào cũng là rượu Cognac.

Khi chọn loại rượu vang trắng làm nền để sản xuất rượu Cognac thì vang đó phải “dry” và có chứa nhiều axit. Vì đặc điểm này mà trong các giống nho được dùng làm rượu vang trắng thì có rất ít giống nho được chọn làm nguyên liệu cho rượu Cognac.

Một chai Cognac đạt chuẩn khi nó được làm ra từ dòng vang trắng nền chứa ít nhất 90% giống nho Folle Blanche, Ugni Blanc và Colombard của Cognac và 10% còn lại là các giống nho khác như Semillon, Chardonnay,…

Lịch sử hình thành rượu Cognac

Rượu Cognac xuất hiện từ thế kỷ 16 tại vùng Cognac – Pháp. Loại rượu này được sản xuất từ nho và thuộc dòng rượu Brandy, tuy nhiên, không phải mọi loại rượu Brandy đều gọi là rượu Cognac. Và để được gọi là rượu Cognac thì phải tuân theo một số quy định nghiêm ngặt về quy trình sản xuất và nguồn gốc của nó.

Vào thế kỷ 16, khi những người Hà Lan bắt đầu nhập khẩu dòng rượu vang từ vùng Charente và Charente-Maritime của Pháp. Để rượu vang có thể vận chuyển trong thời gian dài, người ta đã sáng tạo ra phương pháp chưng cất rượu vang thành Brandy.

Sau khi chưng cất, rượu Brandy sẽ được ủ trong các thùng gỗ sồi trong một khoảng thời gian dài, có thể kéo dài lên tới hàng chục năm, nhằm tạo ra hương vị vốn có của nó. Nhờ quy trình này đã sản xuất nên dòng rượu với hương vị mạnh mẽ và khá bền vững hơn so với dòng vang gốc, và đây là nguyên mẫu của rượu Cognac ngày nay.

Trải qua nhiều thế kỷ, rượu Cognac đã ngày càng trở nên phổ biến và được đánh giá cao trên toàn thế giới. Các nhà sản xuất Cognac nổi tiếng như Remy Martin, Martell, Hennessy và Courvoisier với nhiều kinh nghiệm và có nhiều đóng góp to lớn cho sự phát triển của ngành công nghiệp rượu Cognac.

Cho đến hiện tại, rượu Cognac vẫn tiếp tục sản xuất theo phương pháp truyền thống, và là một biểu tượng của sự sang trọng và tinh tế trong giới rượu mạnh.

Rượu Cognac làm từ gì?

Rượu Cognac được tạo ra bởi quá trình chưng cất hai lần rượu vang trắng. Trong đó rượu vang trắng sẽ được sử dụng làm “Base wine” (rượu nền), có chứa nhiều dry và hàm lượng axit.

Ba giống nho chính được dùng làm base wine cho rượu Cognac bao gồm Colombard, Ugni Blanc và Folle Blanche.

Đa số rượu nền của Cognac đều được làm từ 90% các giống nho chính và 10% các giống nho khác: Folignan, Chardonnay, Semillon,… C

ác giống nho trắng sẽ tạo ra dòng rượu nhẹ có hàm lượng axit cao, phù hợp với quá trình chưng cất thành rượu Cognac hoàn hảo với hương vị đậm đà.

Đặc điểm đặc trưng của rượu Cognac

Rượu Cognac có rất nhiều điểm đặc trưng độc đáo giúp nó trở thành dòng rượu uy tín và được đánh giá cao trên toàn thế giới. Những nét đặc trưng của rượu Cognac, cụ thể:

• Nguyên liệu chính: Là những giống nho trắng bao gồm Ugni Blanc, Colombard và Folle Blanche được trồng tại vùng Cognac của Pháp. Đặc điểm của những giống nho này là có độ chua khá cao và không quá ngọt, tạo nên hương vị đặc trưng cho rượu Cognac.
• Quy trình sản xuất: Rất phức tạp và đòi hỏi sự tinh tế, khéo léo trong kỹ năng và có nhiều kinh nghiệm. Bao gồm nhiều giai đoạn: lên men, chưng cất, ủ và phối trộn các loại rượu khác nhau với nhau.
• Quá trình ủ trong các thùng gỗ sồi: Sau khi được chưng cất, rượu Cognac được đem ủ trong các thùng gỗ sồi trong thời gian dài. Quá trình này làm cho rượu hòa quyện cùng với hương vị và màu sắc của gỗ sồi, tạo ra hương vị và mùi thơm phong phú và lan tỏa.
• Phân loại rượu theo độ tuổi ủ: Rượu Cognac sẽ được phân loại theo số năm ủ rượu trong thùng gỗ sồi, từ loại trẻ tuổi nhất là VS (Very Special) cho đến các loại cao cấp như VSOP (Very Superior Old Pale) và XO (Extra Old).
• Hương thơm và mùi vị: Rượu Cognac mang hương vị đặc trưng của các loại trái cây tươi, các loại gia vị và hương thơm của gỗ sồi, tạo ra rượu Cognac với hương vị đa dạng và phức tạp.

Tất cả những yếu tố này kết hợp cùng nhau đã làm ra một loại rượu chất lượng với độ uy tín và nhận được sự tôn trọng của tất cả các quốc gia toàn thế giới.

Hương vị rượu Cognac

Rượu Cognac với hương vị đặc trưng và đa dạng, đem đến những trải nghiệm thưởng thức đầy sự tinh tế và độc đáo. Một số hương vị của rượu Cognac bao gồm:

• Các loại trái cây tươi và quả mọng nước: như quả nho, quả lê, quả táo, và quả mận. Những hương vị này thường xuất hiện ở tầng hương vị đầu của rượu, mang đến một cảm giác rất sảng khoái và tươi mát.
• Cam quýt: Vị của cam quýt tươi mát và đậm đà theo sau khi trái cây tươi kết thúc, mang một sự cân bằng đầy thú vị cho rượu.
• Mật ong: Vị ngọt của mật ong tạo nên sự mịn màng và tăng thêm sự phong phú cũng như sự hài hòa cho rượu.
• Hạt tiêu: Với một chút cay nhẹ của hạt tiêu đã đem đến một nét đặc trưng và tinh tế vào hỗn hợp hương vị.
• Gỗ sồi: Quá trình ủ rượu trong các thùng gỗ sồi mang lại cho rượu Cognac một hương vị đặc trưng của gỗ sồi. Hương vị này có sự ấm áp và hậu vị kéo dài, tạo nên một màu sắc riêng biệt với cấu trúc phức tạp cho rượu.

Tất cả các hương vị cùng kết hợp với nhau, tạo nên một sự cân bằng đáng ngạc nhiên trong rượu Cognac. Việc thưởng thức rượu Cognac sẽ đem lại cho bạn một hành trình trải nghiệm hương vị đầy thú vị.

Quy trình sản xuất rượu Cognac

Quy trình sản xuất rượu Cognac rất phức tạp và cần sự tỉ mỉ cao bao gồm nhiều giai đoạn như:

• Trồng và thu hoạch nho: Giống nho chủ yếu sử dụng để sản xuất rượu Cognac là Ugni Blanc. Các vườn nho nằm trong khu vực đã được chỉ định ở vùng Cognac, Pháp. Thời gian thu hoạch nho diễn ra từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10.
• Quá trình lên men: Nho sau khi đã thu hoạch xong đem đi ép lấy nước và cho lên men thành rượu vang. Quá trình này diễn ra tự nhiên và không được cho thêm men. Rượu vang khi đã lên men thường có nồng độ cồn thấp, chỉ khoảng từ 7% – 8%.
• Quy trình chưng cất: Rượu vang được chưng cất bằng cách dùng các nồi chưng cất truyền thống làm từ đồng. Quy trình này được thực hiện hai lần nhằm tạo ra eau-de-vie – một loại rượu có độ cồn mạnh và rất tinh khiết.
• Ủ rượu: Eau-de-vie sau đó được đem ủ trong các thùng gỗ sồi trong một khoảng thời gian dài. Rượu sẽ hấp thụ các hợp chất từ gỗ sồi, tạo ra hương vị, màu sắc và độ phức tạp cho rượu.
• Pha trộn: Tại đây, các eau-de-vie khác nhau sẽ được pha trộn cùng với nhau nhằm tạo ra hương vị rất riêng của mỗi thương hiệu Cognac. Quá trình này đòi hỏi các kỹ năng và kinh nghiệm cao từ những người pha trộn.
• Tiếp tục ủ (lão hóa): Cognac sẽ tiếp tục được ủ thêm trong thùng gỗ sồi để phát triển về độ phức tạp cũng như hương vị của nó. Thời gian ủ có thể kéo dài từ vài năm cho đến vài thập kỷ, tùy thuộc vào từng loại Cognac.
• Đóng chai và đưa ra thị trường: Sau cùng, rượu Cognac sẽ được đóng chai và đem bán ra thị trường. Mỗi chai Cognac sẽ được dán nhãn ghi rõ thông tin về thời gian ủ và loại rượu.

Lưu ý: Tất cả các bước phải được thực hiện trong khu vực Cognac quy định, theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Pháp, để rượu được gọi là Cognac.

Phân hạng loại rượu Cognac

Điều kiện tiên quyết để sắp xếp thứ hạng cho rượu Cognac dựa vào số năm ủ rượu trong thùng sồi. Với số năm ủ càng lâu thì rượu Cognac càng quý và có giá trị rất cao.

Rượu Cognac được chia thành 3 phân hạng: V.S, V.S.O.P và XO.

• V.S: V.S (Very Special) có nghĩa là rất đặc biệt. Những chai Cognac trên nhãn dán có chữ V.S và kèm theo 3 ngôi sao thì đây là những chai rượu rất trẻ với 2 năm được ủ. Ngoại trừ với những chai Cognac V.S của các thương hiệu rượu lớn như Remy Martin và Martell thì có thời gian ủ khoảng 4 năm.
• V.S.O.P: Nếu V.S.O.P (Very Special Old Pale) xuất hiện trên nhãn những chai rượu Cognac thì đó là những chai rượu Brandy được ủ trong thùng gỗ sồi với tối thiểu 4 năm.
• XO: XO (Extra Old) nghĩa là lâu năm. Trước năm 2018, phân hạng này được gọi là Napoleon. Nếu trên nhãn chai có dòng chữ này thì để chỉ loại Cognac được ủ với ít nhất 6 năm trước khi bán ra thị trường. Tuy nhiên vào tháng 4 năm 2018, nước Pháp đã thay đổi những chai rượu XO phải được ủ ít nhất 10 năm. Trong khi đó, ký hiệu Napoleon dùng để chỉ những loại rượu mạnh ủ ít nhất 6 năm không còn đáp ứng tiêu chuẩn của XO hiện tại.

Xem thêm: Ý nghĩa của 15 ký hiệu trên rượu Cognac thường gặp

Những thương hiệu rượu Cognac nổi tiếng thế giới

Dưới đây là một số thương hiệu rượu Cognac nổi tiếng trên toàn thế giới:

• Camus: Đây là thương hiệu chuyên sản xuất rượu Cognac từ các giống nho trồng tại vùng Borderies. Các loại rượu phổ biến: 3 Stars, V.S., V.S.O.P, Napoleon, Réserve Extra Vieille, Hors d’Age, Château Plessis Extra Fine, Château Duffaut Grande Fine Cognac.
• Courvoisier: Là một trong những thương hiệu rượu Cognac nổi tiếng về hương vị đặc trưng và mềm mại. Cognac được sản xuất chủ yếu ở vùng Grande Champagne và Petite Champagne. Các sản xuất của hãng bao gồm 3 Stars, V.S.O.P., Napoléon và Extra Vieille.
• Hennessy: Là một trong tứ trụ của làng “cô nhắc”, nổi tiếng với sự lâu đời nhất. Họ sản xuất đa dạng các loại Cognac, từ các cơ bản đến cao cấp nhất. Có các dòng sản phẩm như V.S.O.P., X.O, Bras d’Or, Bras Arme và Extra.
• Martell: Được thành lập năm 1715, với truyền thống cha truyền con nối và sử dụng chủ yếu nho vùng Borderies. Có các loại rượu phổ biến bao gồm: Dry Pale, V.S, Medaillon V.S.O.P., Cordon Bleu, Cordon d’Argent và Extra Vieille Martell.
• Rémy Martin: Đây cũng là một thương hiệu rượu lâu đời nhất. Họ nổi tiếng với Cognac Fine Champagne – một loại Cognac được sản xuất từ vùng Grande Champagne và Petite Champagne. Bao gồm các loại rượu: V.S.O.P, Grande Reserve, Lancet d’Or, Vieille Reserve, Age Inconnu, Lancet d’Or Grande Cognac và Louis XIII Grande Cognac .
• Hine: Một thương hiệu rượu Cognac cao cấp và nổi tiếng với việc sản xuất các phiên bản đặc biệt và rượu Cognac được ủ trong khoảng thời gian dài. Họ sử dụng chủ yếu nho của vùng Grande Champagne để tạo ra Cognac.
• Frapin: Có lịch sử sản xuất rượu lâu đời với hơn 300 năm. Họ sản xuất các loại Cognac độc đáo từ giống nho của vùng Grande Champagne.

Thưởng thức rượu Cognac đúng cách và chuẩn nhất

Rượu Cognac là một dòng rượu Brandy nổi tiếng về hương vị tinh tế và phong phú. Thưởng thức rượu Cognac đúng cách và chuẩn nhất, cần tuân theo một số nguyên tắc như sau:

1. Lựa chọn ly uống phù hợp:

• Những chiếc ly tulip hoặc ly balloon sẽ được sử dụng để thưởng thức rượu Cognac.
• Ly tulip có dáng thuôn hẹp ở miệng giúp cho hương thơm của rượu tập trung, còn ly balloon có dáng rộng hơn, làm cho rượu tiếp xúc dễ dàng với không khí và hương vị được phát triển tốt hơn.

2. Phục vụ ở nhiệt độ tiêu chuẩn:

• Rượu Cognac nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng. Bạn cũng có thể làm nóng ly rượu bằng tay để giúp rượu lan tỏa hương hơn.

3. Rót rượu một cách hợp lý:

• Khi rót rượu, chỉ nên rót với một lượng vừa đủ để phủ đáy ly, khoảng từ 25 – 30ml. Điều này giúp bạn cảm nhận được trọn vẹn hương vị của rượu.

4. Khám phá hương thơm:

• Đưa ly rượu ngay mũi và hít nhẹ để cảm nhận hương thơm rượu. Hương thơm này thường đa dạng và phức tạp, từ hương vị của trái cây, hoa, cho đến hương vị của gỗ sồi từ thùng ủ rượu.

5. Nếm rượu:

• Nhấp một ngụm nhỏ. Khi đó rượu sẽ lan tỏa khắp miệng làm cho bạn dễ dàng cảm nhận đầy đủ hương vị của nó. Nên để rượu ở trong miệng một lúc để trải nghiệm các hương vị khác nhau.
• Thưởng thức cùng món ăn kèm:
• Có thể thưởng thức rượu cùng với các loại thức ăn khác nhau. Phù hợp khi thưởng thức cùng các món mặn như thịt hầm, pho mát và các món tráng miệng ngọt như bánh ngọt hay socola.

Xem thêm: Cách uống rượu Cognac chuẩn và ngon nhất bạn nên biết

Lời kết

Rượu ngoại là một lĩnh vực rất thú vị và hấp dẫn, thu hút mọi người trong từng câu chuyện, cách thức sản xuất cũng như hương vị của từng dòng rượu. Với bài viết trên, có lẽ phần nào cũng đã giải đáp được thắc mắc rượu Cognac là gì. Mong rằng những thông tin mà QKAWine đã cung cấp cho các bạn có thêm hiểu biết về dòng rượu này. Chúc các bạn sẽ có những trải nghiệm thú vị khi thưởng thức rượu.