Lúa mạch là linh hồn của rượu Whisky, quyết định đến cả hương vị và chất lượng cuối cùng của mỗi giọt rượu. Tùy vào giống lúa mạch được sử dụng, Whisky có thể mang những sắc thái từ nhẹ nhàng, thanh thoát đến đậm đà, sâu lắng. Trong bài viết này, hãy cùng QKAWine tìm hiểu chi tiết các loại lúa mạch làm rượu Whisky phổ biến nhất hiện nay.
Mục lục nội dung
1. Lúa mạch làm rượu Whisky đến từ đâu?
Lúa mạch đóng vai trò quan trọng trong quy trình sản xuất rượu Whisky, vì chất lượng của loại ngũ cốc này ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị cuối cùng của sản phẩm. Một số nhà chưng cất chỉ sử dụng lúa mạch trồng tại Scotland và coi đó là niềm tự hào, trong khi những nhà sản xuất khác lại nhập khẩu từ Anh hoặc những khu vực xa hơn như châu Âu và Canada.
Tại Scotland và Anh, lúa mạch chủ yếu được trồng ở vùng ven biển phía đông, nơi có đất cát và lượng mưa thấp, là điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của loại cây trồng này.
2. Hành trình tìm kiếm giống lúa mạch hoàn hảo
Các nhà chưng cất luôn tìm kiếm loại lúa mạch lý tưởng, loại có hàm lượng nitơ thấp, đồng nghĩa với việc chứa nhiều tinh bột, tiềm năng enzyme cao, khả năng nảy mầm tốt và cho ra hạt lớn.
Đối với những người chuyên ủ mạch nha (maltsters), họ ưu tiên chọn hạt lúa mạch có cấu trúc hai hàng thay vì sáu hàng. Hạt hai hàng mang lại sự đồng đều hơn và thường chứa nhiều tinh bột hơn protein, yếu tố thiết yếu cho quá trình lên men. Phần lớn giống lúa mạch hiện đại có hàm lượng tinh bột dao động từ 60–65%.
Hàm lượng nitơ trong hạt là chỉ số thể hiện mức độ protein, do đó nitơ thấp tương đương với lượng protein thấp và hàm lượng tinh bột cao hơn.
Để sản xuất Whisky, lúa mạch cần có chỉ số năng suất diastatic (DP) cao, thể hiện khả năng tạo enzyme trong quá trình nảy mầm. Những enzyme này đóng vai trò chuyển hóa tinh bột thành đường, bước quan trọng trong quy trình sản xuất rượu.
3. Các giống lúa mạch phổ biến dùng trong sản xuất rượu Whisky
Lúa mạch là nguyên liệu chủ đạo trong quá trình sản xuất rượu Whisky, và mỗi giống lúa mạch khác nhau sẽ mang đến những hương vị và đặc tính riêng biệt cho thành phẩm cuối cùng. Dưới đây là các loại lúa mạch làm rượu Whisky phổ biến nhất trong ngành công nghiệp sản xuất rượu Whisky:
- Two-Row Barley (Lúa mạch hai hàng): Là lựa chọn truyền thống trong sản xuất Whisky, đặc biệt phổ biến tại Scotland và Mỹ. Giống lúa mạch này tạo ra hương vị mạch nha nhẹ nhàng, tinh khiết cùng với vị ngọt thanh thoát.
- Six-Row Barley (Lúa mạch sáu hàng): Thường được sử dụng trong sản xuất các loại Whisky Mỹ như Bourbon và Rye Whisky. Với hàm lượng protein cao, giống này mang đến hương vị đậm đà, mạnh mẽ hơn.
- Golden Promise: Một giống lúa mạch được ưa chuộng trong ngành Whisky Scotch, nổi bật với hương vị ngọt ngào, sâu lắng. Đây là nguyên liệu phổ biến trong các loại Whisky mạch nha đơn cao cấp.
- Concerto: Là giống lúa mạch hiện đại được đánh giá cao nhờ hiệu suất nấu và chưng cất ổn định. Ưu điểm của Concerto là năng suất cao, khả năng kháng bệnh tốt và chất lượng ổn định qua từng mẻ chưng cất.
- Maris Otter: Một giống lúa mạch truyền thống của Anh, nổi bật với hương vị mạch nha béo ngậy, đậm đà. Mặc dù thường được dùng trong sản xuất bia kiểu Anh, nhưng nó cũng được các nhà làm Whisky lựa chọn để gia tăng độ phức hợp cho rượu.
- Odyssey: Là giống lúa mạch mới hơn, được đánh giá cao với hương vị tinh khiết và những nốt trái cây nhẹ nhàng. Odyssey đang dần được nhiều nhà sản xuất Whisky lựa chọn nhờ đặc tính mạch nha rõ nét và sắc sảo.
Xem thêm: Các loại ngũ cốc sử dụng trong sản xuất rượu Whisky
4. Cần bao nhiêu lúa mạch để sản xuất một lít Whisky?
Hiện nay, mỗi mẫu Anh đất trồng lúa mạch có thể thu được khoảng 3 tấn hạt, và mỗi tấn lúa mạch sẽ tạo ra khoảng 400 lít Whisky cho các nhà chưng cất.
Trên thế giới hiện có khoảng 5.500 giống lúa mạch khác nhau, tuy nhiên chỉ khoảng 10 giống trong số đó được Viện Nghiên cứu Nấu và Chưng cất (Institute of Brewing and Distilling) phê duyệt để sử dụng trong quá trình chưng cất rượu. Tất cả các loại lúa mạch đều được phân loại theo thang điểm từ 1 đến 9, trong đó chỉ những loại đạt từ mức 1 đến 3 mới đủ tiêu chuẩn để sử dụng cho quá trình ủ mạch nha.
Dù đến từ những vùng đất khác nhau và mang đặc điểm riêng biệt, các giống lúa mạch như Two-Row, Six-Row, Golden Promise hay Concerto đều góp phần tạo nên bản sắc độc đáo cho từng loại Whisky. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại lúa mạch làm rượu Whisky phổ biến, một yếu tố tưởng chừng đơn giản nhưng lại đóng vai trò then chốt trong hành trình tạo nên hương vị các loại rượu Whisky trứ danh.
