Whisky thuộc dòng rượu mạnh nổi tiếng bậc nhất trên toàn thế giới. Với một chai Whisky được làm ra phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau và rất quan trọng từ khâu chọn nguyên liệu đến khi đóng chai. Whisky đạt tiêu chuẩn phải đảm bảo các tiêu chí bao gồm về màu sắc, mùi hương và hương vị. Khám phá cùng QKAWine về quy trình sản xuất rượu Whisky chi tiết qua bài viết dưới đây.
Nội dung chính
Quy trình sản xuất rượu Whisky đạt tiêu chuẩn và chi tiết
Quy trình sản xuất rượu Whisky đạt tiêu chuẩn trải qua các bước chính như sau:
Bước 1: Xử lý mạch nha
- Đường tự nhiên có trong hạt lúa mạch là nguyên liệu thiết yếu để làm nên Whisky. Để có đường lượng đường này, một lượng lớn lúa mạch sẽ được xử lý và chuyển hóa thành mạch nha nhằm tạo ra hàm lượng đường cần thiết cho quá trình sản xuất rượu. Đây được gọi là “malting” (xử lý mạch nha).
- Bắt đầu quá trình, hạt lúa mạch sẽ được đem ngâm trong nước trong khoảng 2 ngày, cho nảy mầm một cách tự nhiên đến khi nảy mầm. Cần khoảng 5-7 ngày cho quá trình để enzym xuất hiện.
- Nói cách khác, đây là bước chuyển hóa tinh bột thành đường. Việc ngâm nước sẽ giúp lúa mạch chuyển hóa một lượng đường vừa đủ để nó trưởng thành.
Bước 2: Sấy khô Lúa mạch
- Nhà sản xuất sẽ dừng việc nảy mầm khi lượng đường đủ lớn thông qua việc sấy khô hạt lúa mạch bằng phương pháp hun than hay đơn giản hơn là bằng khí nóng.
- Đối với quá trình hun than, nó giúp để lại vị khói trong chỗ lúa mạch khi đã qua xử lý, nhằm tạo ra dư vị khói đọng lại khi thưởng thức Whisky mãi về sau.
- Công đoạn xử lý mạch nha và sấy khô thực hiện tại nơi có số lượng lúa mạch được vận chuyển đến nhà máy chưng cất.
Bước 3: Nghiền Lúa mạch
- Lúa mạch đã xử lý sẽ được xay trong những chiếc cối khổng lồ. Chỗ bột thô sau khi xay được gọi là lúa mạch hoặc lúa mì. Bột này sẽ trộn với nước nóng với khoảng 63 – 85 độ C trong một chiếc thùng làm rượu lớn.
- Nước nóng sau đó sẽ được thêm vào để hòa tan lượng đường nhằm chiết ra chất lỏng có màu nâu (wort) – nước cất ngọt của mạch nha trước khi lên men. Quá trình này sẽ mất khoảng từ 4 đến 8 tiếng.
Bước 4: Lên men
- Dung dịch “wort” được làm lạnh ở nhiệt độ khoảng 16 – 18 độ C và sau đó men sẽ bổ sung vào trong khi vận chuyển hoặc trực tiếp cho vào các thùng lên men, được gọi là “wash backs”.
- Sau khoảng thời gian từ 44 – 100 giờ đồng hồ, một loại dung dịch mới với tên “wash” được tạo ra, chứa trong những bồn chứa lớn.
- Men có tác dụng chuyển hóa đường thành rượu, khi mức độ lên men tương đồng với độ mạnh của bia trong khoảng 8 – 9% cồn. Tại đây, tạo ra một loại bia không có ga, sẵn sàng cho công đoạn tiếp theo.
Bước 5: Chưng cất
- Quá trình chưng cất sẽ diễn ra ít nhất 2 lần đối với dung dịch “wash” trong những thùng làm bằng đồng, với hình dạng và kích thước rất đặc biệt, phù hợp với từng nhà máy chưng cất khác nhau.
- Rượu có nhiệt độ sôi thấp hơn so với nước thường, do đó dung dịch dễ dàng tách rời thông qua chưng cất tới điểm sôi và điểm ngưng tụ.
- Quá trình chưng cất lần thứ nhất sẽ tạo ra “rượu nồng độ thấp”, với khoảng 20 – 25% cồn. Rượu này sẽ được chưng cất thêm tối thiểu một lần nữa trong những thùng rượu.
- Với lần chưng cất rượu thứ hai, rượu sẽ bốc hơi và nồng độ cồn tăng dần trong những thùng rượu, qua các ống dẫn đến thùng ngưng tự, tại nơi rượu đã bay hơi sẽ ngưng tụ, đọng lại một lượng dung dịch rượu nhất định.
- Ban đầu, dung dịch rượu sẽ không được trong và nồng độ cồn mạnh. Nhưng khi chưng cất trong 10 – 15 phút, rượu ngon sẽ được làm ra. Rượu sẽ vừa trong vắt, vừa mạnh.
- Nhờ vào dung dịch này rượu được chuyển hóa từ 72% cồn, xuống 62% cồn chỉ sau một vài tiếng đồng hồ. Độ nặng của rượu được hình thành, và tùy nhà máy chưng cất, người thợ sẽ điều chỉnh có cả loại nhẹ và loại nặng.
Bước 6: Ủ rượu trong thùng gỗ sồi
- Rượu dù có mạnh đến đâu nhưng khi ra khỏi thùng chưng chất sẽ được bổ sung thêm nước nhằm giảm nồng độ cồn chỉ còn khoảng 63,5%. Là mức nồng độ cồn đạt chuẩn nhất để tiến hành công đoạn trưởng thành.
- Tại Scotland, tất cả các loại rượu Whisky đều phải được trưởng thành ít nhất 3 năm trong những thùng gỗ sồi không chứa quá 700 lít/thùng, giúp đảm bảo lượng gỗ dùng vừa phải để ủ rượu.
- Rượu Whisky bắt đầu được hình thành trong những thùng gỗ sồi. Có thể rượu đã có khá nhiều hương vị sau khi chưng cất nhưng ủ trong những thùng gỗ sồi vẫn là bước rất quan trọng. Quá trình này làm cho các hương vị nặng sẽ bay hơi bớt hay tự biến đổi khi tiếp xúc trực tiếp với gỗ sồi.
Bước 7: Phối trộn rượu
- Đối với quy trình quan trọng này, các chuyên gia pha trộn sẽ chịu trách nhiệm thực hiện.
- Rượu khi đã được trưởng thành trong các thùng gỗ sồi với phong cách hoàn toàn khác nhau được phối trộn theo một quy trình được kiểm soát chặt chẽ nhằm đảm bảo về chất lượng cũng như màu sắc đồng đều cho tất cả các sản phẩm rượu Whisky khi xuất xưởng.
Bước 8: Đóng chai và hoàn thành
- Quá trình lão hóa (ủ) trong thùng gỗ sồi sau khi kết thúc, rượu Whisky sẽ được đem ủ và đóng chai với nhiệt độ tối thiểu là 40 độ, sau đó dán mác và đem ra thị trường tiêu thụ.
- Rượu có thể lọc lạnh hay lọc theo các phương pháp khác nhằm tránh tình trạng bị vẩn đục khi cho thêm đá hoặc thêm lạnh.
Xem thêm: Cách uống rượu Whisky đúng chuẩn như những quý ông
Điều gì làm cho Scotch Whisky có hương vị đặc biệt?
Đã có rất nhiều người bắt chước dòng rượu Whisky này nhưng vẫn không thể làm ra được loại rượu với hương vị nguyên chất nhất của nó. Đây là một trong những bí mật mà không một ai có thể lý giải được. Vậy điều gì đã tạo nên sự khác biệt trong hương vị của Scotch Whisky?
Đầu tiên, quá trình chưng cất rượu là một yếu tố vô cùng quan trọng. Trong quá trình này, không chỉ có rượu etylic mà một số thành phần phụ khác cũng được tạo ra.
- Bao gồm các loại tinh dầu từ mạch nha lúa mạch, các loại ngũ cốc hay các chất khác có trong than bùn. Chính nhờ vậy mà Whisky có hương vị và mùi thơm nhẹ nhưng khá loan tỏa.
Thứ hai, các thành phần thiết yếu như nước, than bùn và điều kiện về khí hậu ở Scotland cũng ảnh hưởng sâu sắc đến hương vị của Scotch Whisky.
- Nước là thành phần quan trọng nhất cung cấp cho nhà máy chưng cất nói chung và trong quá trình sản xuất nói riêng.
- Than bùn được sử dụng trong các lò nung nhằm mục đích sấy khô mạch nha và khi thưởng thức rượu Whisky, bạn có thể dễ dàng nhận ra được hương vị đậm mùi than bùn hay mùi khói của Scotch Whisky.
- Một yếu tố nữa phải nhắc đến là điều kiện khí hậu tại Scotland cực kỳ thuận lợi cho rượu Whisky trưởng thành. Không khí sẽ len lỏi vào trong các thùng và tiếp xúc trực tiếp lên rượu, qua đó sẽ loại bỏ các thành phần gây hại từ đó hình thành nên một loại Whisky ngon đậm đà hơn.
Vì sao rượu Whisky có hương vị khác nhau khi sản xuất ở các nhà máy khác nhau?
Điểm qua những yếu tố tạo nên sự khác biệt về hương vị khi sản xuất rượu Whisky ở các nhà máy khác nhau:
- Phần lớn mọi người đều cho rằng nước là yếu tố hàng đầu dẫn đến sự khác biệt đó. Bởi trong nước có chứa các thành phần khoáng và độ cứng khác nhau tại các vùng sản xuất sẽ tạo nên sự khác biệt trong từng sản phẩm cuối cùng.
- Phương pháp lên men: Tại các nhà máy khác nhau sẽ sử dụng các phương pháp lên men khác nhau, bao gồm các loại men, thời gian lên men hay nhiệt độ lên men. Tất cả đều ảnh hưởng đến sự phát triển của vi khuẩn và men trong quá trình lên men tạo nên sự riêng biệt trong từng sản phẩm.
- Độ lành nghề cùng với kinh nghiệm của các nhà sản xuất cũng là một yếu tố quyết định.
Có phải rượu Scotch Whisky chỉ được sản xuất ở Scotland?
Câu trả lời là chắc chắn. Đối với các dòng Whisky khác, ban đầu được sản xuất tại một vùng cụ thể nhưng sau đó có thể sản xuất ở bất cứ đâu.
Tuy nhiên, đối với Scotch Whisky lại là một điều gì đó rất khác biệt. Bởi từ ‘Scotch’ chỉ được áp dụng khi rượu được sản xuất tại Scotland. Điều này đã được pháp luật công nhận rộng rãi trên toàn thế giới.
Điều kiện để được công nhận là Scotch Whisky: Rượu được chưng cất và trưởng thành tại Scotland trong khoảng thời gian tối thiểu 3 năm.
Xem thêm:
- Cách cầm ly rượu Whisky đúng chuẩn và sang trọng nhất
- Bourbon Whisky là gì? Sự khác biệt giữa Whisky và Bourbon
- Whisky khói là gì? Top 8 chai rượu Whisky khói nổi tiếng nhất
Lời kết
Với mỗi phương pháp chưng cất Whisky đều có ưu và nhược điểm khác nhau. Và mỗi phương pháp đều đem đến một loại Whisky với hương vị khác nhau riêng biệt. Trên đây là chia sẻ của QKAWine về quy trình sản xuất rượu Whisky. Hy vọng các bạn đã có được những kiến thức hữu ích nhất sau khi đọc bài viết này.
