Decanter, với những đường nét duyên dáng và tồn tại từ lâu đời, đã được sử dụng phổ biến nhờ khả năng khai thác những hương vị tiềm năng có trong vang. Nhưng chính xác thì Decanter là gì và nó đóng vai trò thế nào trong nâng cao trải nghiệm nếm rượu? Trong bài viết hướng dẫn hôm nay, QKAWine sẽ đưa bạn tham gia vào hành trình khám phá Wine Decanter là gì và đi sâu vào các bước cần thiết để làm sạch và bảo quản những bình này.
Nội dung chính
Decanter là gì?
Decanter là một chiếc bình (hay lọ được) thường dùng để chứa chất lỏng ,được chế tác từ vật liệu pha lê hoặc thủy tinh với độ chính xác cao. Thiết kế của bình nhằm nâng cao trải nghiệm uống rượu vang với phần cổ thon và đế tròn, rộng, thể hiện rõ nét màu sắc rực rỡ và lan tỏa hương thơm quyến rũ của rượu. Với nhiều hình dạng khác nhau, mỗi bình Decanter có một mục đích và chức năng riêng.
Vai trò chính của Decanter là để rượu được “thở”, có nghĩa là tiếp xúc với không khí, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi oxy và tăng cường mùi thơm lẫn hương vị của vang. Decanter cũng được sử dụng để gạn rượu, tách cặn tích tụ trong rượu theo thời gian, đặc biệt là trong các loại rượu lâu năm. Ngoài ra, một số bình Decanter chỉ mang tính thẩm mỹ để trưng bày và phục vụ rượu vang.
Đặc điểm và phân loại Decanter
Decanter với những đặc điểm và phân loại độc đáo, cung cấp nhiều lựa chọn đa dạng để đáp ứng các nhu cầu và sở thích khác nhau. Các loại Decanter chi tiết gồm có:
Decanter truyền thống
Hoạt động dựa trên nguyên lý sục khí rượu tự nhiên, bình Decanter truyền thống được thiết kế để rượu tiếp xúc tự nhiên với không khí. Bình chế tạo từ thủy tinh hoặc pha lê, có thể có hoặc không có nắp.
Decanter truyền thống nổi tiếng với thiết kế đa dạng, thể hiện tính nghệ thuật và sự khéo léo của nghệ nhân. Trong số các nhóm này, Decanter có thể được phân loại dựa trên kích thước của chúng: nhỏ, vừa và lớn.
Mỗi kích cỡ phù hợp với các loại rượu khác nhau, đảm bảo hương thơm và hương vị của rượu được phát triển.
Magic Decanter
Là một sản phẩm cải tiến gần đây cho dòng Decanter, bình Magic Decanter hoạt động theo cách sục khí trực tiếp. Khi rượu chảy qua Decanter, không khí sẽ được thổi trực tiếp vào đó, đẩy nhanh quá trình sục.
Loại Decanter này đòi hỏi ít thời gian hơn so với các loại Decanter truyền thống, lý tưởng cho những trường hợp cần phục vụ rượu ngay lập tức.
Tuy nhiên dù đẩy nhanh quá trình sục khí nhưng nó có thể không hiệu quả bằng các bình truyền thống trong lan tỏa hương vị và mùi thơm của rượu.
Nguồn gốc và lịch sử ra đời của Decanter
Decanter có một lịch sử dài gắn liền với sự phát triển của văn hóa rượu vang. Nguồn gốc của bình Decanter bắt nguồn từ thời cổ đại nhờ những người La Mã – tiên phong trong sử dụng thủy tinh làm vật liệu.
Sau sự sụp đổ của Đế chế La Mã phương Tây, việc sản xuất thủy tinh trở nên khan hiếm, dẫn đến việc tạo ra các bình gạn chủ yếu được làm từ đồng, bạc, vàng hoặc đất nung.
Chính trong thời kỳ Phục hưng, người Venice đã nhen nhóm và mang nghệ thuật chế tạo bình thủy tinh trở lại. Với tay nghề tinh xảo, người Venice đã thiết kế kéo dài cổ và mở rộng thân bình tạo điều kiện cho tiếp xúc với không khí hiệu quả hơn.
Vào những năm 1730, các nhà sản xuất thủy tinh Anh bắt đầu kết hợp nút đậy vào bình Decanter để kiểm soát tốt hơn việc rượu tiếp xúc với không khí. Mặc dù Decanter ban đầu được thiết kế để đựng vang nhưng đến nay, các loại khác như cognac hoặc whisky mạch nha đơn cũng được phục vụ trong các bình Decanter có nắp.
Một số nhà máy chưng cất đã tận dụng xu hướng này, cung cấp các loại rượu mạnh đặc biệt trong các bình Decanter như Whisky Bowmore Ultra-Aged.
Vì sao nên rót rượu vang từ chai sang Decanter?
Bình Decanter mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời, thuyết phục những người đam mê rượu vang chuyển rượu từ chai vào những bình này. Hãy cùng khám phá những lợi ích chính của Wine Decanter là gì, vì sao nên sử dụng chúng ngay dưới đây:
- Tăng cường hương vị và mùi thơm: Bình Decanter giúp các phân tử rượu tiếp xúc với không khí và bề mặt của bình, tạo điều kiện cho quá trình oxy hóa. Điều này giúp giải phóng các lớp hương vị phức tạp bên trong rượu. Khi nhấm nháp rượu từ bình Decanter, bạn có thể trải nghiệm trọn vẹn hương vị đích thực và mùi thơm của rượu.
- Tăng khả năng tách lớp: Rượu vang, đặc biệt là rượu được ủ trong thùng gỗ hoặc được bảo quản trong thời gian dài trong chai tách lớp. Khi được rót vào bình Decanter, rượu sẽ được khuấy trộn nhẹ nhàng, tăng cường quá trình phân tách, lan tỏa các lớp hương vị khác nhau bị lắng đọng.
- Tăng cường trải nghiệm uống: Bình Decanter còn hấp dẫn thị giác và cảm giác thích thú cho trải nghiệm uống rượu. Với thiết kế độc đáo và quyến rũ, rót rượu vào bình Decanter mang phong cách sang trọng và tinh tế; nâng cao bầu không khí của cuộc tụ họp..
- Loại bỏ cặn và tạp chất: Rượu già đi có thể hình thành cặn lắng đọng ở đáy chai. Nhờ rót rượu vào bình Decanter, những cặn hoặc tạp chất thừa sẽ được lọc bỏ lại, để rượu sạch hơn.
- Làm rượu giàu oxy: Khi rượu được rót vào bình Decanter, các phân tử rượu tương tác với không khí, thúc đẩy quá trình truyền oxy vào rượu. Làm giàu oxy giúp nâng cao trải nghiệm mùi vị, nâng cao độ phức tạp và độ sâu của rượu.
Cách sử dụng Decanter
Sử dụng Decanter một kỹ thuật khá đơn giản, cần tuân thủ một số nguyên tắc thích hợp để bảo quản hương vị của rượu và giúp rượu thở. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng bình Decanter:
- Chọn một bình Decanter phù hợp có đủ dung tích để chứa được lượng rượu định rót. Nên dùng loại rượu vang đỏ lâu năm hoặc rượu vang trắng đậm vị.
- Nhẹ nhàng rót dần dần rượu từ chai vào bình Decanter. Cẩn thận rót đều để tránh khuấy động rượu làm ảnh hưởng đến đặc tính tinh tế của rượu.
- Sau khi rượu được chuyển vào Decanter, để rượu thở trong khoảng thời gian từ 15 đến 20 phút. Thời gian chính xác tùy thuộc vào loại và độ tuổi của rượu. Trong thời gian này, rượu sẽ tương tác với không khí, tạo điều kiện cho hương vị và mùi thơm lan tỏa.
- Nhẹ nhàng đưa mũi đến gần miệng bình và cảm nhận hương thơm của rượu. Nếu rượu vẫn còn mùi khó chịu hoặc cồn, để rượu tiếp tục “thở” thêm một thời gian nữa.
- Khi rượu đã được “thở” đủ, rót rượu từ bình đựng rượu vào ly rượu thích hợp và thưởng thức từng ngụm.
- Bạn cũng có thể xoay nhẹ bình trong suốt quá trình thở để tăng hiệu quả và để chai rượu ở nơi thoáng mát để tiếp tục thở trước khi thưởng thức.
Một số loại rượu trẻ cần thổi khí bổ sung thêm vài lần, tùy thuộc vào loại rượu và sở thích cá nhân. Ngoài ra, sau khi thưởng thức rượu xong, nhớ rửa kỹ bình thở để đảm bảo vệ sinh.
Cách vệ sinh Decanter
Hầu hết các cửa hàng chuyên dụng đều tránh dùng xà phòng khi vệ sinh bên trong bình. Họ thường sử dụng một lượng nhỏ xà phòng không mùi và không gây dị ứng. Khi vệ sinh, nên thận trọng để tránh bọt còn sót lại trong bình gạn, ảnh hưởng xấu đến mùi thơm và hương vị của rượu vang sau này.
Cách làm sạch đơn giản nhất là chuẩn bị bàn chải Decanter chuyên dụng có lông mềm, xà phòng không mùi, nước nóng và nước lạnh. Rửa bên ngoài bình bằng nước nóng để loại bỏ hiệu quả mọi bụi bẩn hoặc chất cặn tích tụ trên bề mặt.
Tiếp tục làm sạch bên trong bình, đổ một lượng nhỏ nước lạnh vào; sau đó nhẹ nhàng xoáy nước xung quanh đến tất cả các vùng bên trong bình. Có thể dùng bàn chải lông mềm chuyên dụng.
Đối với những bình Decanter có các vết bẩn hoặc cặn cứng đầu, có thể dùng hỗn hợp giấm trắng và nước với tỷ lệ 1: 1 để ngâm qua đêm trước khi chà rửa. Để tránh đọng vệt mờ ở bên trong bình, nên để bình khô hoàn toàn trước khi cất giữ hoặc sử dụng lại.
Kinh nghiệm chọn Decanter phù hợp với loại rượu vang
Để chọn loại Decanter hoàn hảo cho chai rượu của mình, cần hiểu rõ đặc điểm của các loại rượu khác nhau và nhu cầu sử dụng. Xem xét những yếu tố này sẽ nâng cao trải nghiệm uống rượu vang.:
- Rượu vang đỏ nguyên chất: Rượu vang đỏ đậm như Cabernet Sauvignon, Sirah, Tempranillo có hàm lượng tannin cao và vị đậm, nên chọn loại Decanter có đế rộng. Thiết kế này giúp diện tích bề mặt rượu vang tiếp xúc với không khí lớn hơn, tăng tương tác oxy.
- Rượu vang đỏ có nồng độ vừa phải: Rượu vang đỏ có nồng độ trung bình phổ biến như Merlot, Sangaguese, Dolcetto có hương vị cân bằng, nên chọn bình cỡ vừa cung cấp đủ không gian cho rượu thở.
- Rượu vang đỏ nhẹ: Rượu vang đỏ nhẹ như Pinot Noir và Beaujolais có hương vị tinh tế cần được xử lý nhẹ nhàng hơn trong quá trình thở nên phù hợp nhất là sử dụng bình kích cỡ nhỏ đến vừa, đã được làm lạnh. Hơi lạnh giúp làm nổi bật độ nhẹ và sảng khoái của những loại rượu này, mà vẫn có đủ lượng không khí tiếp xúc cần thiết để nâng cao sắc thái.
- Rượu vang trắng và rượu vang hồng: Vang trắng và vang hồng thường không cần Decanter do hương vị nhẹ và sống động. Có thể làm lạnh nhẹ để duy trì nhiệt độ mong muốn.
Câu hỏi thường gặp
Loại rượu vang nào thích hợp để Decanter?
Decanter đặc biệt có lợi cho rượu vang đỏ có cấu trúc phức tạp ví dụ như Cabernet Sauvignon để giảm bớt lượng tannin và đem lại hương vị mượt mà, hài hòa hơn. Các loại vang đỏ đậm đà như dòng Vintage, vang Merlot hay Syrah cũng rất phù hợp, sử dụng để nâng cao hương vị và cấu trúc.
Với loại rượu nhẹ như Pinot Noir khi thở qua bình Decanter sẽ giúp lan tỏa tối đa hương vị sảng khoái của rượu. Mặc dù ít phổ biến hơn, rượu vang trắng và rượu vang ngọt cũng có thể dùng Decanter để thở.
Nên chọn Decanter thủy tinh hay pha lê?
Bình Decanter thường được chế tạo từ hai chất liệu: thủy tinh và pha lê. Bình pha lê nổi tiếng với độ bền và phong cách tinh tế, thường được thiết kế với nhiều hình dạng nghệ thuật khác nhau.
Còn bình thủy tinh có hình dạng đơn giản hơn, dễ lau chùi và phù hợp với túi tiền. Cả hai chất liệu đều phù hợp cho bình Decanter, quyết định lựa chọn giữa chúng phụ thuộc vào sở thích cá nhân và ngân sách của bạn.
Thời gian rượu vang thở trong Decanter?
Thời gian thở của rượu khác nhau tùy theo loại:
- Rượu vang rẻ: Rượu chưa ủ lâu ngày thường thiếu độ sâu và cần tiếp xúc với không khí. Để phá vỡ cấu trúc phức tạp của rượu và dậy mùi thơm mới, nên để rượu thở trong khoảng 20 đến 30 phút.
- Rượu vang đỏ: Rượu vang đỏ đậm cần thời gian thở lâu hơn so với rượu vang trẻ. Nên để những loại rượu này trong Decanter từ 1 đến 2 giờ trước khi thưởng thức hương vị.
- Rượu vang lâu năm: Rượu để trên 10 năm sẽ tích tụ một lượng cặn lớn. Cần dùng bình Decanter lọc để loại bỏ cặn này. Quá trình để rượu thở và lọc cặn thường mất tới 2 giờ.
Khi nào nên sử dụng Decanter cho rượu vang?
Nên sử dụng bình Decanter khi bạn vừa nhận rượu chuyển đến địa điểm khác hoặc lấy rượu trực tiếp từ hầm rượu. Vì những chai này thường được bảo quản theo chiều ngang nên cần để chúng đứng thẳng trong vài ngày trước khi sử dụng bình Decanter để chất cặn lắng xuống đáy, không hòa lẫn với rượu. Ngoài ra, Decanter cũng có thể được sử dụng linh hoạt cho bất kỳ chai rượu nào mà bạn khơi dậy mùi thơm, nhất là những chai vang cũ.
Khi nào thì rượu vang Decanter xong?
Các chuyên gia về rượu vang thường khuyên bạn nên Decanter rượu trong tối thiểu 30 phút. Để thưởng thức trọn vẹn hương vị đỉnh cao của rượu, bạn nên nếm thử ngay khi mở nắp. Và khi đã trở nên quen thuộc hơn với một loại rượu cụ thể, bạn sẽ hiểu được thời gian bắt đầu và kết thúc Decanter hoàn hảo nhất.
Tuân theo nguyên tắc này và xem xét các đặc tính của loại rượu cụ thể sẽ giúp người tiêu dùng nâng cao trải nghiệm uống rượu vang, “mở khóa” các hương vị và mùi thơm mà mỗi chai mang lại.
Lời kết
Decanter là một dụng cụ chuyên dụng có giá trị sử dụng cao, thường dùng để tăng hương vị và mùi thơm của rượu. Nhờ để rượu thở và tiếp xúc với không khí, bình Decanter làm mềm tannin, phát triển hương vị và giải phóng những mùi thơm phức tạp. Trong bài viết này, QKAWine đã giải đáp thắc mắc thường gặp về Decanter là gì, cách sử dụng và lựa chọn loại hợp lý. Khi dùng Decanter, cần phải chọn đúng loại rượu, xét đến cấu trúc và độ phức tạp của rượu, tùy thuộc vào sở thích và ngân sách cá nhân. Hãy dành thời gian để trải nghiệm và khám phá những lợi ích của Wine Decanter là gì.
