Đối với những người tiêu dùng có niềm yêu thích đặc biệt với loại rượu gạo truyền thống của Nhật Bản – Sake, thì quan trọng là phải nắm được những kỹ thuật lựa chọn một chai Sake ngon và chất lượng. Bước đầu tiên trong kỹ thuật này là phải đọc được nhãn chai rượu Sake – nguồn thông tin trực tiếp được các nhà sản xuất gửi gắm đến khách hàng của mình. Trong bài viết này này, QKAWine sẽ đi sâu vào thế giới rượu Sake và hướng dẫn đọc thông số trên nhãn chai rượu Sake mà bạn không thể bỏ qua.
Nội dung chính
Hướng dẫn đọc thông số trên nhãn chai rượu Sake
Các thông số trên nhãn chai rượu Sake hỗ trợ khách hàng đưa ra những lựa chọn sáng suốt phù hợp với sở thích cá nhân của mình khi bước vào một cửa hàng đầy ắp các chai Sake trên kệ. Dưới đây là hướng dẫn đọc thông số trên nhãn chai rượu Sake:
Tên rượu Sake
Khi bắt đầu chọn một chai rượu Sake, thông số đầu tiên cần kiểm tra là tên của loại rượu. Trên nhãn chai phải có dòng chữ “Nihonshu” (日本酒) hoặc “Seishu” (清酒). “Nihonshu” đảm bảo đó là Sake đích thực và “Seishu” cũng biểu thị Sake nguyên chất.
Nên cẩn trọng với những chai có nhãn “Gosei Seishu” (合成清酒), vì điều này cho thấy đây là loại rượu hỗn hợp chứ không phải rượu Sake nguyên chất. Gosei Seishu là sự pha trộn chủ yếu bao gồm rượu nấu sẵn (Rượu Jozo) và các chất phụ gia. Nó thường được gọi là “rượu pha gấp ba” (三倍醸造酒).
Ví dụ: Nếu nhãn ghi “Gosei Seishu” – 合成清酒, biểu thị chất rượu bên trong là rượu hỗn hợp chứ không phải rượu Sake chuẩn.
Nếu đã sành hơn về rượu Sake, bạn có thể phân biệt được loại rượu mà không cần đọc tên. Nếu một chai rẻ hơn nhiều so với những chai khác được bày trên cùng một kệ thì có khả năng cao đó là Gosei Seishu. Một chai Gosei Seishu 2.700ml có giá chỉ 890 yên.
Tên dòng rượu Sake
Để thực sự đánh giá đúng chất lượng phía sau một chai rượu Sake, tối thiểu phải hiểu tên dòng rượu. Mỗi loại rượu Sake đặc biệt có tên riêng, cung cấp thông tin chi tiết về phương pháp nấu rượu và tỷ lệ xay xát của hạt gạo. Thông thường, rượu Sake có thương hiệu rõ ràng được coi là có chất lượng cao.
Rượu Honjozo (本醸造) (Có thêm rượu nấu sẵn):
- Nếu lượng rượu thêm vào chiếm dưới 10% tổng trọng lượng gạo và tỷ lệ xay xát gạo dưới 70% thì được xếp vào loại Honjozo-shu (本醸造) 酒).
- Dưới 60% hoặc sử dụng phương pháp nấu đặc biệt sẽ tạo ra Tokubetsu Honjozo-shu (特別本醸造酒).
- Dưới 60% thì thuộc loại Ginjo-shu (吟醸酒).
- Đối với tỷ lệ xay xát gạo dưới 50%, nó được phân loại là Daiginjo-shu (大吟醸酒).
Rượu Junmai (純米) (Không thêm rượu nấu sẵn):
- Junmai-shu (純米酒) không có quy định cụ thể nào về tỷ lệ xay xát gạo.
- Nếu tỷ lệ xay xát gạo dưới 60% hoặc sử dụng phương pháp nấu đặc biệt thì nó sẽ trở thành Tokubetsu Junmai-shu (特別純米酒).
- Junmai Ginjo-shu (純米吟醸酒) được phân loại theo tỷ lệ xay xát gạo dưới 60%,
- Junmai Daiginjo-shu (純米大吟醸酒) có tỷ lệ dưới 50%.
Trong trường hợp Tokubetsu Honjozo-shu (特別本醸造酒) hoặc Tokubetsu Junmai-shu (特別純米酒) được ủ bằng phương pháp nấu đặc biệt, nhãn phải nêu rõ tên hoặc nội dung của phương pháp nấu đó.
Ví dụ: Một chai có nhãn Junmai Daiginjo-shu (純米大吟醸酒) sẽ hiển thị rõ ràng “純米大吟醸” trên nhãn. Từ thông tin này, chúng ta có thể suy ra rằng nó không được trộn với rượu nấu sẵn và gạo được sử dụng có tỷ lệ lõi còn lại sau khi xay nhỏ hơn 50%.
Tỷ lệ xay xát gạo
Đối với các loại rượu Sake đặc biệt, nhãn chai hầu như sẽ luôn có dòng chữ Seimai-buai, biểu thị phần trăm lõi gạo còn lại sau khi xay. Tỷ lệ xay xát gạo là tỷ lệ giữa khối lượng hạt gạo sau khi xay xát với hạt gạo ban đầu. Ví dụ, tỷ lệ đánh bóng gạo là 40% nghĩa là cứ 100kg gạo, nhà sản xuất chỉ giữ lại 40kg gạo. Nếu đó là một loại rượu Sake cao cấp, nhãn chai thường sẽ ghi rõ tỷ lệ đánh bóng gạo.
Ví dụ 1: Seimai-buai (精米歩合) = 55%, trong đó có phần thành phần đề cập đến “rượu nấu” (醸造アルコール). Điều này cho thấy rượu Sake là Ginjo-shu (吟醸酒), một loại rượu cao cấp.
Ví dụ 2: Seimai-buai (精米歩合) = 50%, trong đó có phần thành phần đề cập đến “rượu nấu” (醸造アルコール). Điều này cho thấy Sake là loại rượu Honjozo chất lượng cao nhất: Daiginjo-shu (大吟醸酒).
Loại rượu Sake ngọt hay cay hay không ngọt
Thế giới của các hương vị rượu Sake là vô cùng đa dạng và phong phú, linh hoạt để phù hợp với khẩu vị đa dạng của thị trường. Một số người có thể bị thu hút bởi vị Sake hoặc những người khác mê hoặc bởi đặc tính cay đậm đà và phấn khích của loại Sake cay. Nhãn chai rượu Sake thường hiển thị rõ ràng về việc loại rượu Sake ngọt (甘口), cay (辛口) hay không ngọt, giúp bạn thuận tiện xác định và chọn loại ưa thích.
Ví dụ: Nhãn chai được dán nhãn rõ ràng là “Sake ngọt – 甘口” biểu thị loại rượu Sake có vị ngọt rõ rệt hứa hẹn xoa dịu vị giác bằng hương vị thơm ngon. Còn nếu bạn nhìn thấy nhãn có dòng chữ “Sake cay – 辛口”, rượu Sake sẽ mang lại hương vị cay nồng.
Nồng độ Axit trong tượu Sake
Một trong những thông số quan trọng cần xem xét khi đọc nhãn chai rượu Sake là nồng độ axit, cung cấp những kiến thức về đặc tính hương vị của rượu Sake. Chỉ số này chỉ hàm lượng axit có trong rượu Sake, với chỉ số thấp hơn cho thấy vị ngọt và chỉ số cao hơn cho thấy vị cay. Trung bình, nồng độ axit trong rượu Sake dao động từ khoảng 1,0 đến 2,0.
Ví dụ: Khi nhìn thấy một chai được dán nhãn nồng độ axit thấp hơn, bạn có thể đoán trước được một loại rượu Sake có vị ngọt dễ chịu sẽ bao bọc các giác quan bằng hương vị tinh tế. Ngược lại, nồng độ axit cao hơn biểu thị rượu Sake có vị cay nồng, thu hút những người đang tìm kiếm trải nghiệm uống Sake mạnh mẽ và đầy chiêm nghiệm.
Nồng độ Axit Amin trong rượu Sake
Một thông số quan trọng khác là nồng độ axit amin, vì nó ảnh hưởng lớn đến mùi thơm và hương vị tổng thể của rượu Sake. Axit amin góp phần làm tăng hương thơm của Sake và nồng độ cao hơn sẽ tạo ra rượu ngọt hơn. Ngược lại, nồng độ axit amin thấp hơn sẽ góp phần tạo ra hương vị cay hơn.
Khi xem qua nhãn, nên nhớ nồng độ axit amin trung bình trong rượu Sake thường nằm trong khoảng từ 1,0 đến 2,0.
Ví dụ: nếu một chai rượu Sake được dán nhãn nồng độ axit amin cao hơn khoảng này thì bên trong chai Sake hứa hẹn mang lại mùi thơm lôi cuốn và vị ngọt đặc trưng sẽ làm say đắm các giác quan. Rượu Sake có nồng độ axit amin thấp sẽ mang lại hương vị cay hơn.
Nồng độ cồn SMV
Nồng độ cồn SMV (Giá trị đo rượu Sake) đại diện cho hàm lượng đường trong rượu và mang lại cái nhìn sâu sắc hơn về đặc điểm hương vị của nó. Nồng độ SMV không giống với nồng độ rượu mà chỉ biểu thị vị ngọt hoặc vị cay của rượu Sake.
Khi đọc nhãn chai rượu Sake, hãy chú ý đến chỉ số này. Nếu chỉ số SMV âm, rượu Sake sẽ ngọt với vị đường rõ rệt. Chỉ số SMV dao động từ 0,0 đến +2,0 cho thấy rượu Sake có vị cay nhẹ, hoàn hảo cho những ai thích hương vị tinh tế. Đối với những người uốn uống rượu đậm đà và mạnh mẽ, chỉ số SMV từ +2,1 trở lên biểu thị rượu Sake có vị cay đậm sẽ để lại ấn tượng lâu dài.
Ví dụ: Một chai được dán nhãn nồng độ SMV (日本酒度) là +3 và nồng độ axit (酸度) là 1,3. Điều này chỉ ra rằng rượu Sake có nồng độ SMV hơi cao, có hương vị cay nhẹ. Còn với một chai có nồng độ SMV +7 và nồng độ axit là 1,2 cho thấy nồng độ SMV cao hơn nhiều, đảm bảo rượu Sake có vị cay đậm.
Bảng thành phần và nguyên liệu
Các công ty rượu Nhật Bản tuân thủ các quy định nghiêm ngặt và tuyệt đối không cung cấp thông tin sai lệch trên nhãn. Kiểm tra các thành phần được liệt kê trên nhãn Sake, bạn có thể hiểu rõ hơn về loại rượu Sake đó.
Nếu phần nguyên liệu chỉ bao gồm “gạo” (米) và “Koji men” (米麹) thì rượu Sake thuộc một trong bốn loại: Junmai-shu (純米酒), Tokubetsu Junmai-shu (特別純) 米酒), Junmai Ginjo-shu (純米吟醸酒), hoặc Junmai Daigijo-shu (純米大吟醸酒).
Tuy nhiên, nếu danh sách thành phần có chứa “Jozo Alcohol” (醸造アルコール) ngoài “gạo” và “men Koji”, thì có 3 khả năng có thể xảy ra:
- Rượu đặc biệt: Rượu Sake thuộc một trong các dòng Honjozo sau: Tokubetsu Honjozo-shu (特別本醸造酒), Honjozo-shu (本醸造酒), Ginjo -shu (吟醸酒), hoặc Daiginjo-shu (大吟醸酒).
- Rượu thông thường (普通酒).
- Rượu trộn với Gosei Seishu: Làm thay đổi hương vị nguyên chất của rượu Sake.
Ví dụ: Giả sử phần nguyên liệu đề cập đến “gạo” (米), “men Koji” (米麹) và “rượu nấu” (醸造アルコール). Trong trường hợp đó, rượu Sake thuộc loại rượu đặc biệt, thuộc một trong bốn dòng Honjozo. Ngược lại, nếu phần thành phần bao gồm “đường” (糖類) cùng với các thành phần cơ bản, thì là rượu Sake thông thường. Trong trường hợp có các thành phần như “chất phụ gia axit” (酸味料) hoặc “các loại gia vị khác” (調味料), điều đó xác nhận rằng rượu Sake đã được pha trộn.
Nhà phân phối rượu
Thông tin về nhà phân phối cung cấp thông tin xác thực về tính chính và độ đáng tin cậy của rượu Sake. Một nhà phân phối có uy tín nghĩa là rượu Sake đã trải qua quá trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và tuân thủ các tiêu chuẩn sản xuất tối ưu, có chất lượng cao. Tên và thông tin liên hệ của nhà phân phối thường được hiển thị trên nhãn chai rượu Sake.
Ví dụ: Nhà phân phối – Công ty Asahi Shuzo. Công ty nổi tiếng và lâu đời này đã hoạt động trong ngành rượu Sake hơn 50 năm, đảm bảo chất lượng và tính xác thực của rượu Sake.
Những thông số buộc phải ghi rõ trên chai rượu Sake
Theo quy định của pháp luật Nhật Bản, các thông số sau đây bắt buộc phải được ghi rõ ràng và tỉ mỉ trên nhãn của mỗi chai rượu Sake:
- Lời cảnh báo: Phải có lời nhắc nhở quan trọng trên nhãn, nêu rõ rằng bán rượu Sake cho trẻ vị thành niên bị nghiêm cấm hoàn toàn. Đây là giúp tiêu dùng rượu có trách nhiệm và hợp pháp, ngăn chặn việc trẻ vị thành niên mua đồ uống có cồn.
- Tên sản phẩm: Chai rượu Sake phải có tên riêng biệt và dễ nhận biết để đại diện cho sản phẩm cụ thể giúp phân biệt rượu Sake này với rượu Sake khác.
- Thể tích thực: Nhãn phải ghi rõ lượng rượu Sake chính xác có trong chai để người tiêu dùng dễ xác định lượng rượu, quản lý mức tiêu thụ hoặc mua đủ lượng rượu mong muốn.
- Tên và địa chỉ của nhà sản xuất: Nhãn chai rượu Sake phải cung cấp tên và địa chỉ của nhà sản xuất hoặc nhà máy chịu trách nhiệm sản xuất rượu Sake. Thông tin này dùng xác định và biết được nguồn gốc của rượu Sake cụ thể.
- Ngày sản xuất: Ngày sản xuất, thường được gọi là ngày đóng chai, phải được ghi rõ ràng trên nhãn thể hiện độ tươi và độ lão hóa của rượu Sake, vì một số loại nhất định có thể phát triển dần theo thời gian.
- Giống lúa và nơi trồng: Nhãn phải bao gồm tên của giống lúa được sử dụng để sản xuất rượu Sake cũng như địa điểm nơi nó được trồng để người dùng hiểu được các đặc điểm và hương vị độc đáo gắn liền với các giống lúa và vùng trồng trọt khác nhau.
- Tỷ lệ xay xát gạo trắng (Seimai-buai): Tỷ lệ xay xát gạo trắng, thường được gọi là Seimai-buai, phải được thể hiện nổi bật trên nhãn – là một chỉ số thiết yếu về chất lượng và mức độ tinh chế của rượu Sake.
- Hàm lượng cồn: Hàm lượng cồn chính xác của rượu Sake phải được ghi rõ trên nhãn. Thông tin này hỗ trợ người tiêu dùng đưa ra quyết định tiêu dùng dựa trên sở thích và tửu lượng của họ.
- Thành phần: Cần liệt kê tất cả các thành phần được sử dụng trong quá trình sản xuất rượu Sake, ngoại trừ nước. Điều này mang lại sự minh bạch về các thành phần được sử dụng, để người tiêu dùng cẩn thận đối với chất gây dị ứng hoặc cân nhắc về chế độ ăn uống.
Những thông tin khác cần liệt kê khi yêu cầu
Khi được yêu cầu cụ thể, có những thông tin bổ sung cần được liệt kê trên nhãn chai rượu Sake để cung cấp thông tin toàn diện cho người tiêu dùng:
- Loại rượu Sake: Nếu được yêu cầu, nhãn phải bao gồm loại rượu Sake cụ thể, chẳng hạn như Ginjo, Junmai, Daiginjo hoặc Honjozo. Sự phân loại này cho biết chất lượng cũng như phong cách của rượu Sake.
- Nơi ngâm ủ: Khi yêu cầu thông tin về nơi ngâm rượu Sake,chi tiết này nêu bật tầm quan trọng của nguồn nước và ảnh hưởng của nó đến hương vị của rượu Sake
- Đặc tính rượu Sake: Nếu muốn, nhãn rượu Sake có thể cung cấp thông tin về các đặc tính độc đáo của rượu Sake. Bao gồm các thuật ngữ như Genshu (không pha loãng), Namazake (chưa tiệt trùng), Nana-chozo-shu (ủ 7 năm), Ki-ippon (tiệt trùng một lần) hoặc Taruzake (Sake ủ trong thùng gỗ tuyết tùng). Mô tả này cung cấp thêm thông tin về phương pháp sản xuất rượu Sake và các thuộc tính đặc biệt.
- Đánh giá xếp hạng: Nhãn cũng có thể hiển thị vị trí xếp hạng của công ty rượu Sake – đóng vai trò như thước đo uy tín và độ tin cậy của nhà sản xuất.
Nhãn phụ dán sau chai Sake có thể cung cấp nhiều thông tin rộng hơn về sản phẩm và chất lượng như kỹ thuật sản xuất, bối cảnh, ghi chú, gợi ý kết hợp thực phẩm hoặc giai thoại về nguồn gốc của rượu Sake.
Lời kết
Bài viết về hướng dẫn đọc thông số trên nhãn chai rượu Sake của QKAWine đã cung cấp cho bạn những kiến thức và lưu ý cần thiết để hiểu sâu sắc hơn về thế giới phức tạp của rượu Sake. Các thông số bắt buộc trên nhãn chai rượu Sake được quy định kỹ lưỡng theo luật pháp Nhật Bản, giờ đây đã trở nên thật dễ dàng để lý giải mã và hiểu. Mỗi thông số đều đóng một vai trò quan trọng trong việc tiết lộ hương vị và chất lượng rượu Sake mà bạn thưởng thức. Hãy ứng dụng ngay những kiến thức này để chọn cho mình một chai rượu Sake ưng ý và tiêu thụ rượu có trách nhiệm.
